جدول محتوا

روده بزرگ

خلاصه

دهان، مدخلِ صورتی لوله‌ی گوارش است. حفره دهانی، که از قدام توسط لب‌ها، از جانبین توسط گونه‌ها و از خلف توسط حلق دهانی (اوروفارنکس) احاطه شده است، حاوی زبان، کام‌ها، لثه‌ها و دندان‌ها می‌باشد. عملکرد اصلی دهان آغاز فرایند هضم می‌باشد و این فرایند دهانی عبارت است از دریافت غذا، جویدن و تخریب مکانیکی آن (mastication)، آزادسازی آنزیم‌های گوارشی از غدد بزاقی به داخل حفره دهانی و عمل بلع. عملکردهای ثانویه عبارتند از حس چشایی، تولید صدا و ادای کلمات، تنفس، حالت‌های چهره و لمس. می‌توان حفره‌ی دهان را از نظر آناتومیک به دو بخش تقسیم کرد؛ بخش اول وستیبول دهانی نام دارد و عبارت است از فضای بین دندان‌ها و مخاط لب‌ها و گونه‌ها، بخش دوم حفره دهانی اصلی نام دارد که همان فضای احاطه‌شده توسط دندان‌ها از قدام و طرفین و حلق دهانی از خلف می‌باشد. دندان‌ها ساختارهایی بسیار سخت و کلسیفیه هستند که برای گاز گرفتن و جویدن و همچنین برای ادای کلمات به کار می‌روند. حفره دهانی توسط کام از حفره‌ی بینی جدا شده است؛ خود این کام نیز به دو بخش نرم و سخت تقسیم می‌شود. حرکات جویدنی فک توسط عضلات جویدن (mastication) صورت گرفته و بلع نیز توسط عضلات کام تسهیل می‌شود. علاوه بر این، حفره دهان کانال تنفسی ثانویه می‌باشد که از خلف به حفره بینی وصل می‌شود.

آناتومی

نگاه کلی

روده بزرگ قسمت انتهایی لوله گوارش است و حدود 1.5 متر طول دارد. روده بزرگ به بخش‌های سکوم و آپاندیس، کولون صعودی، کولون عرضی، کولون نزولی، کولون سیگموئید، رکتوم و آنال کانال تقسیم می‌شود.

عملکرد

  • جذب آب و الکترولیت‌ها
  • جذب ویتامین‌ها
  • دفع مدفوع

زیربخش‌های روده بزرگ

سکوم

  • داخل‌صفاقی
  • ساختاری U-شکل و کیسه مانند در حفره ایلیاک راست
  • سه تینه‌آ کولی در قاعده سکوم به یکدیگر می‌پیوندند.
  • کیموس را از راه اتصال ایلئوسکال دریافت می‌کند.
دهانه‌ی ایلئال و دریچه ایلئوسکال

ایلئوم در محل اتصال روده کوچک به بزرگ به داخل سکوم فرو می‌رود و دریچه‌ی ایلئوسکال را می‌سازد. این دریچه از یک لبه ایلئوکولیک و یک لبه ایلئوسکال تشکیل شده است. این حالت باعث می‌شود جریان مواد از ایلئوم به سکوم باشد (a) و جریان عقبگرد محتویات سکوم بخصوص باکتری‌ها رخ نخواهد داد (b). اختلال در این دریچه ممکن‌است باعث رشد بیش از حد باکتری‌ها در روده کوچک شود.

© AMBOSS

سکوم

  • داخل‌صفاقی
  • ساختاری U-شکل و کیسه مانند در حفره ایلیاک راست
  • سه تینه‌آ کولی در قاعده سکوم به یکدیگر می‌پیوندند.
  • کیموس را از راه اتصال ایلئوسکال دریافت می‌کند.

آپاندیس

  • داخل صفاقی
  • ساختار لوله‌ای کور که از قاعده سکوم نشأت می‌گیرد
  • واقع در حفره ایلیاک راست
  • موقعیت انتهای آزاد آن متغییر است
    • شایعترین موقعیت فضای خلف صفاقی است
    • موقعیت‌های دیگر عبارتند از پاراسکال، پری‌ایلئال و لگنی

نکته: نقطه‌ی مک-بوری محلی است که در آن قاعده آپاندیس در حفره ایلباک راست قرار گرفته است. تندرنس این نقطه نشانه‌ای از آپاندیسیت حاد است.

کولون

  • در قسمت پروگزیمال به سکوم و در انتها به رکتوم متصل است
  • کولون صعودی
    • خلف صفاقی
    • از سمت جانبی-خلفی راست دیواره شکم از سکوم تا ناحیه زیردنده‌ای راست که در آنجا 90 درجه به چپ می‌چرخد (خم کبدی) امتداد دارد.
  • کولون عرضی
    • داخل صفاقی
    • از خم کبدی تا ناف طحالی که در آنجا 90 درجه به سمت پایین می‌چرخد (خم طحالی) امتداد دارد.
  • کولون نزولی
    • خلف صفاقی
    • در امتداد جانبی-خلفی سمت چپ دیواره شکم از خم طحالی تا حفره ایلیاک چپ کشیده شده است.
  • کولون سیگموئید
    • داخل صفاقی
    • بخش S شکل انتهایی کولون نزولی در حفره ایلیاک چپ واقع شده است.
    • تا مهره S3 امتداد می‌یابد

نکته: خطر رخداد ولولوس (پیچ‌خوردگی روده) در بخش‌های داخل صفاقی روده بزرگ (یعنی سکوم، کولون عرضی و کولون سیگموئید) بیشتر است.

کولون عرضی نرمال

منظر اندوسکوپیک یک کولون عرضی فیزیولوژیک

چین‌های نیم‌دایره کولون را می‌توان در این تصویر دید.

Source: “Kolon-transversum” by Joachim Guntau, Wikimedia Commons, licensed under CC BY-SA 3.0.

لطفاً برای دسترسی کامل به تمام محتویات، اشتراک ویژه تهیه کنید.

error: محتوا محافظت‌شده می‌باشد