جدول محتوا
آناتومی لگن و هیپ
خلاصه
استخوان لگن (کمربند لگنی) از دو استخوان هیپ، یک ساکروم و یک دنبالچه تشکیل شده است. این استخوان‌ها توسط سمفیز پوبیس در قدام و مفاصل ساکروکوکسیژیال و ساکروایلیاک در خلف به طور محکم به هم متصل می‌شوند. هر استخوان لگن از سه استخوان به هم پیوسته تشکیل شده است: ایلیوم، ایسکیوم و پوبیس. در زنان، لگن علاوه بر این کانال زایمان را در خود جای می‌دهد و بنابراین بزرگتر و عریض تر از مردان است. کمربند لگنی وزن بدن را از اسکلت محوری به اندام‌های تحتانی منتقل می‌کند و باعث اتصال به تعداد زیادی ماهیچه و لیگامان می‌شود. حفره لگنی فضای داخل کمربند لگنی است. این شامل ارگان‌های شکمی و لگنی است که توسط کمربند لگنی محافظت می‌شود. فضاهای آناتومیک حفره لگن (مانند بن بست رکتوترین، بن بست رکتووزیکال) بین زنان و مردان به دلیل تفاوت ارگان‌های تولید مثلی آن‌ها متفاوت است. در پایین تر از حفره لگن، کف لگن، یک ساختار پیچیده فیبری- عضلانی است که از افتادگی اندام لگنی جلوگیری می‌کند و به حفظ مدفوع و کنترل ادرار کمک می‌کند و ناحیه پرینه را از حفره لگن جدا می‌کند. از منافذ کف لگن ارگان‌های رکتوم، واژن و مجرای ادرار عبورمی‌کنند. ناحیه گلوتئال شامل ماهیچه‌هایی است که باتک را تشکیل می‌دهند که می‌توان آن‌ها را به یک لایه عضلانی سطحی و یک لایه عضلانی عمیق تقسیم کرد. عضلات گلوتئال سطحی ران را ابداکت می‌کنند و به داخلی می‌چرخانند، در حالیکه عضلات گلوتئال عمقی مسئول چرخش خارجی ران هستند. مفصل ران بین سر استخوان ران و استابولوم لگن در هر طرف قرار دارد. تنه را به اندام تحتانی متصل می‌کند و به حرکت و ثبات وزن بدن کمک می‌کنند. خونرسانی شریانی سر فمور توسط شریان فوئولار و شاخه‌های شریان فمورال عمقی تامین می‌شود. حرکات مفصل ران شامل فلکشن، اکستنشن، چرخش خارجی و داخلی، ابداکشن، اداکشن و سیرکوم فلکشن (چرخش دورانی) است.
نگاه کلی
لگن (کمربند لگنی)
- ویژگی‌ها:
- ساختاری حلقه مانند از اسکلت محوری که ستون مهره را به اندام‌های تحتانی (مانند استخوان ران) متصل می‌کند.
- تا حد زیادی بی‌حرکت؛ ثبات را فراهم می‌کند و از انتقال مناسب وزن از ستون مهره‌ها به اندام تحتانی، به ویژه در وضعیت عمودی پشتیبانی می‌کند.
- شکل لگن بین مردان و زنان تفاوت قابل توجهی دارد.
- استخوان‌ها:
- استخوان‌های هیپ: ایلئوم، ایسکیوم، پوبیس
- ساکروم
- کوکسیکس
- مفاصل:
- رباط‌ها و فورامن‌های (سوراخ) لگن:
- تعدادی از رباط‌ها (به عنوان مثال رباط کمری، رباط ساکروایلیاک) مفاصل لگن را تثبیت و حمایت می‌کنند.
- سوراخ‌های لگن (به عنوان مثال فورامن سیاتیک، شکاف عروقی و عضلانی) اجازه عبور اعصاب، عضلات، عروق خونی و لنفاوی را می‌دهد.
- حفره لگنی: فضای درون کمربند لگنی:
- اجازه عبور ساختارهای دستگاه گوارش و دستگاه ادراری- تناسلی را به داخل لگن و همچنین عروق، عضلات و اعصاب را می‌دهد.
- محدود به کف لگن، که اندام‌ها را محکم در جای خود نگه می‌دارد.
- فضای لگنی: فضاهای آناتومیک حفره لگنی:
- در افراد مونث: بن بست رکتویوترین (فضای بسته بین رکتوم و رحم)، بن بست وزیکویوترین (فضای بسته بین مثانه و رحم)
- در افراد مذکر: بن بست رکتووزیکال (فضای بسته بین مثانه و رکتوم)
- در افراد مذکر و مونث: حفره پاررکتال، حفره ایسکیورکتال، فضای رتروپوبیک رتزیوس
- کانال زایمانی:
- اشکال لگنی مختلف: ژنیکوئید، آنتروپوئید، آندروید، پلاتیل پلوئید
- نواحی لگنی: ورودی لگن، حفره لگنی، خروجی لگن
- صفحات لگنی: صفحه ورودی لگن، صفحات با بیشترین و کمترین بعد لگنی، صفحه خروجی آناتومیک
- ساختارهای بافت نرم: بخش داخلی (بخش تحتانی رحم، دهانه رحم، واژن، ولوا)، قسمت خارجی (کف لگن)
- کف لگن: ساختار فیبروماسکولار پیچیده که اندام‌های لگن را در جای خود نگه می‌دارد. حفره لگن را در قسمت فوقانی از ناحیه پرینه به سمت پایین جدا می‌کند.
- لایه‌های کف لگن: دیافراگم لگن، دیافراگم ادراری- تناسلی، لایه سطحی پرینه
- ناحیه پرینه: یک ناحیه تشریحی پایین تر از کف لگن:
- مثلث ادراری- تناسلی: شامل غشای پرینه و بن بست پرینه عمیق و سطحی است.
- مثلث مقعدی: شامل کانال مقعد، عضله اسفنکتر خارجی و حفره‌های ایسکیورکتال است.
- پرینه: ناحیه سطحی بین مقعد و دستگاه تناسلی خارجی
- عروق، اعصاب و لنفاتیک:
- شریان‌ها: اغلب از شریان ایلیاک داخلی منشا می‌گیرند.
- وریدها: همان مسیر شریان‌ها را دنبال می‌کنند و هم اسم می‌باشند.
- اعصاب: عصب دهی بطور غالب از اعصاب اتونوم و عصب پودندال می‌باشد.
- عروف لنفاتیک: در طول سای عروق ایلیاک حرکت می‌کنند.
- ناحیه گلوتئال: گروهی از عضلات که باسن را تشکیل می‌دهند:
- عضلات گلوتئال سطحی: گلوتئوس ماکسیموس، گلوتئوس مدیوس، گلوتئوس مینیموس، تانسور فاشیا لاتائه
- عضلات گلوتئال عمقی: پیریفورمیس، ابتراتور داخلی، ژملوس فوقانی، ژملوس تحتانی، کوادراتوس فموریس (چهارسر ران)
- جنین شناسی: رشد لگن از حدود هفته 4 رشد جنینی شروع می‌شود و از مزودرم پاراکسیال سرچشمه می‌گیرد.
تصویر 1، تفاوت‌های بین لگن مردانه و زانانه: دهانه لگن زنانه شکلی بیضوی دارد درحالی که دهانه لگن مردانه نسبتاً به شکل قلب است. زاویه بین قوس‌های تحتانی پوبیس در زنان از 90˚ بیشتر است درحالی که در مردان زیر 90˚ می‌باشد. بال‌های ایلیوم در زنان پهن‌تر و بزرگتر هسند.
تصویر 2، بخش‌های لگن استخوانی
تصویر 3، رباط‌های لگن
تصویر 4، ارگان‌های زنانه لگن
تصویر 5، برش میانی از لگن مردانه همراه با جزئیات بیضه:
- پنیس از سه جسم غاری تشکیل شده است: جسم اسفنجی، که در آن پیشابراه و دو جسم غاری (که هرکدام یک شریان عمقی پنیس دارند)
- غدد فرعی مردانه عبارتند از:
- پروستات
- یک جفت غدد سمینال
- غدد بولبویورترال (جفت)
- غدد کوچک مجرای اسپرماتیک (اینجا نشان داده نشده است)
- بیضه‌ها و غدد فرعی مسئول تولید اسپرم و هورمون‌های آندروژن، خصوصاً تستسترون، هستند.
تصویر 6، لایه‌های کف لگن:
- کف لگن از سه لایه تشکیل شده است:
- داخلی‌ترین (عمقی‌ترین) لایه: حاوی دیافراگم لگنی (لواتور آنی و کوکسیجیوس)
- لایه میانی: حاوی دیافراگم اوروژنیتال (عضله پرینه‌آل عرضی عمقی)
- خارجی‌ترین لایه (سطحی): حاوی اسفنکتر خارجی آنال و عضلات سطحی عرضی پرینه‌آل، ایسکیوکاورنوس و بولبواسپنجیوس
- کف لگن دو مدخل دارد: مدخل اوروژنیتال قدامی (که از آن پیش‌آبراه و واژن می‌گذرد) و مدخل رکتال خلفی (که از آن رکتوم می‌گذرد).
مفصل هیپ (ران):
- تعریف: مفصل بین سر فمور و استابولوم لگن
- عمکلرد:
- اسکلت محوری را به اندام تحتانی متصل می‌کند.
- پشتیبانی از وزن ثابت (به عنوان مثال، ایستادن) و پویا (به عنوان مثال، راه رفتن، دویدن)
- نوع مفصل: مفصل سینوویال گوی و کاسه
- منبع شریانی: شریان فرعی فمورال داخلی، شریان سیرکومفلکس فمورال جانبی، شریان فوئولار
- حرکات:
- فلکشن و اکستنشن، چرخش جانبی و داخلی، ابداکشن، اداکشن
- ترکیب این حرکات باعث دور شدن می‌شود
- کپسول مفصلی: کپسول فیبری که به حاشیه استابولوم، رباط عرضی استابولوم و گردن استخوان ران متصل می‌شود.
تصویر 7، آناتومی مفصل هیپ
تصویر 8، بازه‌ی حرکتی (ROM) مفصل هیپ
تصویر 9، شریان‌های سر فمور همراه با نواحی خونرسانی آن‌ها