استخوانهای اندام فوقانی و کمربند شانهای اسکلت عمودی فوقانی بدن را تشکیل میدهند. چهار مفصل (گلنوهومرال، استرنوکلاویکولار، آکرومیوکلاویکولار و اسکاپولوتوراسیک) و دو استخوان (ترقوه و کتف) کمربند شانه را تشکیل میدهند. مفصل گلنوهومرال (یعنی مفصل شانه) یکی از انعطاف پذیرترین مفاصل بدن است و برای حفظ شکل و تحرک به سیستم پیچیدهای از ماهیچهها از جمله روتاتور کاف متکی است. شاخههای شریان ساب کلاوین و آگزیلاری تمام اندام فوقانی را تامین میکنند. وریدهای اندام فوقانی به داخل سیاهرگ آگزیلاری و لنفاوی اندام فوقانی به غدد لنفاوی زیر بغل تخلیه میشوند. شاخههای شبکه بازویی عصب حرکتی و حسی اندام فوقانی را تامین میکنند. آگزیلا (زیر بغل) ناحیهای هرمی شکل سه بعدی در محل اتصال بازو و قفسه سینه، پایین تر از مفصل شانه است که از طریق آن عروق و اعصاب مهم از تنه به بازو عبور میکنند.
تصویر 1، مفاصل کمربند شانهای
ترقوه (کلاویکل):
تصویر 2، ترقوه (اناتومیک):
کتف (اسکاپولا):
تصویر 3، اسکاپولا (آناتومیک): اسکاپولا سه لبه (فوقانی، میانی و جانبی)، سه زاویه (فوقانی، تحتانی و آکرومیال) و دو سطح (پشتی و شکمی) دارد.
مفصل استرنوکلاویکولار:
تصویر 4: استخوانها و رباطهای مفاصل استرنوکلاویکولار و استرنوکوستال:
مفصل آکرومیوکلاویکولار (مفصل AC):
تصویر 5، آناتومی کامپلکس کپسولولیگامنتوس: کاملپکس کپسولولیگامنتوس توسط رباطهای کوراکوکلاویکولار، آکرومیوکلاویکولار و کوراکوآکرومیال، و کپسول مفصلی هومرواسکاپولار که خود حاوی رباطهای گلنوهومرال و کوراکوهومرال است، تشکیل شده است. تاندون طویل عضله دوسر بازو وارد کامپلکس کپسولولیگامنتوس میشود.
مفصل اسکاپولوتوراسیک:
مفصل شانه (مفصل گلنوهومرال):
تصویر 6، منظر جانبی مفصل شانه: نمای شماتیک جانبی مفصل شانه بدنبال برداشتن هومروس که نشانگر کامپلکس کپسولولیگامنتوس، روتاتور کاف و اسکاپولا است.
تصویر 7، آناتومی قوس کوراکوآکرومیال: قوس کوراکوآکرومیال توسط زائده کوراکوئید، آکرومیون و رباط کوراکوآکرومیال تشکیل شده است. این قوس مانع از دررفتگی فوقانی سر هومروس میشود.
تصویر 8، بازه حرکتی مفصل شانه
نکته: سر استخوان بازو تقریباً چهار برابر بزرگتر از حفره گلنوئید است. اندازه نسبی استخوان بازو باعث افزایش دامنه حرکتی میشود، اما بی ثباتی مفصل را نیز افزایش میدهد.
MRI شانهای چپ (T1-weighted؛ صفحهی آگزیال)
سر هومروس (1) و گلنوئید اسکاپولا (2) توسط فضای مفصلی هایپودنس گلنوهومرال از هم جدا شدهاند. عضله دلتوئید (X) روی سر هومروس را پوشانده است. عضلات ساباسکاپولاریس (3) و سراتوس قدامی (4) در سطح شکمی نسبت به اسکاپولا قرار داشته و عضله اینفرااسپایناتوس (5) نیز در سطح پشتی اسکاپولا واقع است.
6: عضله پکتورالیس – 7: نای – 8: مری – 9: کانال نخاعی و نخاع
Source: © IMPP