جدول محتوا
آناتومی دیواره قدامی شکم
خلاصه
دیواره قدامی شکم از زائده زایفوئید و حاشیه‌های دنده‌ای دربالا تا استخوان‌های پوبیس و ایلیاک در پایین و تا خطوط میدآگزیلاری (میانی زیر بغل) در دو طرف امتداد دارد. شکم به مناطق یا ربع تقسیم می‌شود تا علائم و نشانه‌های شکمی را دقیق‌تر توصیف کند و به شناسایی ارگان‌های زیرین کمک کند. ماهیچه‌های دیواره قدامی شکم ماهیچه‌های صافی هستند و شامل عضلات راست شکمی، مایل‌های خارجی و داخلی، عرضی شکمی و هرمی هستند. این ماهیچه‌ها به تنه اجازه می‌دهند که به سمت جلو یا لترال (جانبی) خم شود، تون شکم را حفظ کرده و به افزایش فشار داخل شکمی کمک می‌کند. شریان‌های اصلی دیواره قدامی شکم، شریان‌های اپی گاستر تحتانی و فوقانی هستند. دیواره شکم توسط اعصاب بین دنده‌ای، اعصاب زیر دنده‌ای و تا حدی اعصاب ایلیوهیپوگاستریک و ایلیواینگوینال عصب دهی می‌شود.
نگاه کلی
محدوده های دیواره قدامی شکم:
- فوقانی: زائده زایفوئید و حواشی دنده‌ای
- تحتانی: استخوان‌های ایلیاک و پوبیک
- لترال: خط میدآگزیلاری
عملکردها:
- محافظت از احشای شکمی
- در بازدم فعال کمک کننده هستند.
- کاهش ریسک هرنیاسیون (ایجاد فتق)
- تنه را قادر می‌سازد تا به جلو یا جانبی خم شود.
صفحات دیواره قدامی شکم:
- صفحات عرضی شکمی:
- صفحه ساب کوستال:
- از دهمین غضروف دنده‌ای عبور می‌کند (یعنی حد پایینی حاشیه‌های دنده‌ای)
- در سطح مرز تحتانی تنه مهره L3 قرار دارد
- صفحه ترانس توبرکولار:
- در وسط بین صفحه ترانس پیلوریک (به زیر مراجعه کنید) و سمفیز پوبیس قرار دارد.
- از توبرکل‌های ایلیاک و تنه مهره L5 عبور می‌کند.
- صفحه ترانس پیلوریک:
- از نهمین غضروف دنده‌ای عبور می‌کند.
- در سطح مرز تحتانی تنه مهره L1 قرار دارد.
- خطوط شکمی عمودی: خطوط میدکلاویکولار (میانی ترقوه) راست و چپ که از نقطه میانی ترقوه تا نقطه میانی اینگوینال امتداد دارند
- صفحه ترانس توبرکولار:
- صفحه ساب کوستال:
تقسیمات شکم:
نواحی یا ربع‌های شکم در زمینه‌های بالینی برای توصیف علائم و نشانه‌های شکمی و کمک به شناسایی اندام‌های زیرین استفاده می‌شوند.
نواحی:
- 9 ناحیه شکمی وجود دارد:
- نواحی فوقانی: هیپوکندری راست (1)، اپی‌گاستر (2)، هیپوکندری چپ (3)
- نواحی میانی: کمر راست (4)، ناف (5)، کمر چپ (6)
- نواحی تحتانی: اینگوینال راست (7)، هیپوگاستریک یا سوپراپوبیک (8)، اینگوینال چپ (9)
- براساس موارد زیر تقسیم بندی می‌شوند:
- دو صفحه عرضی:
- ضفحه ساب کوستال
- صفحه ترانس توبکولار
- دو خط عمودی: خطوط میدکلاویکولار راست و چپ
- دو صفحه عرضی:
(1) هایپوکندریوم راست
(2) ناحیه اپیگاستریک
(3) هایپوکندریوم چپ
(4) ناحیه لومبار راست
(5) ناحیه آمبلیکال (نافی)
(6) ناحیه لومبار چپ
(7) ناحیه اینگوینال راست
(8) ناحیه هایپوگاستریک/ سوپراپوبیک
(9) ناحیه اینگوینال چپ
© AMBOSS
کوادران‌ها (ربع شکمی):
- تعداد 4 ربع شکمی وجود دارد:
- ربع‌های فوقانی: 1. ربع فوقانی راست (RUQ)، ربع فوقانی چپ (LUQ)
- ربع‌های پایینی: 3. ربع پایین سمت راست (RLQ)، ربع پایین سمت چپ (LLQ)
- آنها با خطوط خیالی افقی و عمودی تقسیم می‌شوند که در ناف قطع می‌شوند.
- ناف:
- نقطه‌ای که بند ناف وارد جنین شده است.
- در وسط فاصله بین زائده زایفوئید و سمفیز پوبیس قرار دارد.
- ناف:
(1) یک چهارم فوقانی راست (RUQ)
(2) یک چهارم فوقانی چپ (LUQ)
(3) یک چهارم تحتانی راست (RLQ)
(4) یک چهارم تحتانی چپ (LLQ)
(دایره) ناحیه‌ی اطراف نافی (پری‌آمبلیکال)
© AMBOSS
محتویات دیواره قدامی شکم:
- لایه‌ها (از سطح به عمق):
- پوست و بافت زیرجلدی
- فاسیای سطحی:
- لایه چربی سطحی (فاسیای Camper)
- لایه غشایی عمقی (فاسیای Scarpa)
- عضله اُبلیک (مایل) خارجی
- عضله اُبلیک (مایل) داخلی
- عضله عرضی شکم
- فاسیای عمیق (فاسیای عرضی): با فاسیای عمیق ران (فاسیا لاتا) ترکیب می‌شود.
- بافت چربی پیش صفاقی
- صفاق احشایی
- غلاف رکتوس: غلافی که از ادغام آپونوروزها (تاندون‌های پهن) عضلات پهن (عضلات مایل خارجی، مایل داخلی و عرضی شکم) تشکیل می‌شود که عضلات عمودی (عضلات راست شکمی و پیرامیدالیس) را در بر می‌گیرد.
- بالای خط کمانی:
- لایه قدامی: از آپونوروز عضله مورب خارجی و لایه قدامی آپونوروز مایل داخلی تشکیل شده است.
- لایه خلفی: متشکل از آپونوروز عضله عرضی شکمی و لایه خلفی آپونوروز عضله مورب داخلی
- در زیر خط کمانی، فقط لایه قدامی غلاف رکتوس وجود دارد که از آپونورزهای عضلات مایل خارجی، مایل داخلی و عرضی شکم تشکیل شده است.
- در خط کمانی، آپونوروز عرضی شکمی و لایه خلفی آپونوروز مایل داخلی از جلوی عضله رکتوس عبور می‌کنند. بنابراین، یک سوم تحتانی عضله رکتوس در تماس مستقیم با صفاق است.
- بالای خط کمانی:
- خط کمانی غلاف رکتوس (linea semicircularis):
- حد تحتانی کمانی شکل غلاف رکتوس خلفی که تقریباً یک سوم فاصله بین ناف و سمفیزپوبیس قرار دارد.
- عروق اپی‌گاستر تحتانی رکتوس شکم را در اینجا سوراخ می‌کنند.
- Linea alba: یک خط میانی تاندونی که از زائده زایفوئید تا سمفیز پوبیس امتداد دارد.
- از ادغام آپونورزهای عضلات مایل خارجی، مایل داخلی و عرضی شکم تشکیل می‌شود.
- Linea semilunaris: یک خط عمودی کروی در دیواره قدامی شکم در لبه جانبی هر رکتوس شکمی
نکته1: نقص در بخش فوقانی Linea alba می‌تواند باعث فتق اپی‌گاستر شود.
نکته2: فتق محتویات داخل شکمی از طریق خط Linea semilunaris به عنوان فتق Spigelian شناخته می‌شود.
صفاق بخش‌های داخلی شکم را می‌پوشاند و عبارت است از صفاق احشایی، که ارگان‌های شکمی را دربرگرفته، و صفاق جداری، که سطح داخلی دیواره شکم را می‌پوشاند. ارگان‌های داخل‌صفاقی و مزانتری‌های آنها تماماً توسط صفاق پوشیده می‌شود در حالی که ارگان‌های خارج‌صفاقی فقط روی سطح شکمی‌شان توسط صفاق پوشش می‌یابند (به همین‌خاطر به آنها ارگان‌های خلف‌صفاقی نیز می‌گویند). ارگان‌های داخل‌صفاقی از راه مزانتری‌های خود به دیوراه شکمی خلفی متصل می‌گردند.
دیواره شکمی اساساً از صفاق، فاسیای ترانسورسالیس، عضله، فاسیای سطحی، بافت زیرجلدی و پوست تشکیل شده است.
© AMBOSS
تصویر چپ: آناتومی کانال اینگوینال و طناب اسپرماتیک؛ کانال اینگوینال از حلقه‌ی عمقی تا حلقه‌ی سطحی اینگوینال امتداد یافته است.
– دیواره قدامی: آپونوروز عضله مایل خارجی شکم
– دیواره خلفی: فاسیای ترانسورسالیس
– سقف: فاسیای ترانسورسالیس، عضلات عرضی شکمی و عضله مایل داخلی
– کف: رباط اینگوینال
– محتوی: در مردان، عصب ایلیواینگوینال، عصب ژنیتوفمورال و طناب اسپرماتیک؛ در زنان، رباط گرد رحم
طناب اسپرماتیک حاوی واز دفران، سه شریان (شریان بیضه‌ای، شریان مجاری دفران و شریان کرماستریک)، شبکه پَمپینی‌فرم و شاخه ژنیتال عصب ژنیتوفمورال، می‌باشد.
تصویر راست: سه لایه‌ی پوشاننده طناب اسپرماتیک از لایه‌ی سطحی به عمقی: فاسیای اسپرماتیک خارجی (نارنجی)، فاسیای کرماستریک (آبی) و فاسیای اسپرماتیک داخلی (سبز).
© AMBOSS
کانال اینگوینال:
- عضلات و لایه‌های فاسیال دیواره قدامی شکم به سمت پایین ادامه می‌یابند تا رباط اینگوینال و قسمت‌هایی از کانال اینگوینال را تشکیل دهند.
- بین حلقه عمقی (داخلی) و سطحی (خارجی) امتداد می‌یابد.
- حاوی عصب ایلیواینگوینال و در:
- مردان: طناب اسپرماتیک
- زنان: رباط گرد رحمی
- مرزها:
- سقف (بالا): عضلات مایل داخلی و عرضی شکم
- کف (پایین): رباط اینگوینال (لبه مایل خارجی) و رباط لاکونار (در داخل)
- دیواره خلفی: فاسیای عرضی جانبی. تاندون مفصلی در داخلی
- دیواره قدامی: آپونوروز مایل خارجی و عضله مایل داخلی به صورت جانبی
تبدیل به | |
فاسیای ترانسورسالیس | فاسیای اسپرماتیک داخلی |
عضله و فاسیای مایل داخلی | عضله کرماستر و فاسیای کرماستریک |
عضله و فاسیای سطحی مایل خارجی | فاسیای اسپرماتیک خارجی |
فاسیای اسکارپا | فاسیای دارتوس اسکروتوم، فاسیای کولِس، فاسیای سطحی کلیتوریس و پنیس |
لاکونای عروقی: مرزهای آن عبارتند از رباط اینگوینال (شکمی)، رباط لاکونار (میانی)، پوبیس (پشتی) و قوس ایلیوپکتینئال (جانبی). شاخه‌ی فمورال عصب ژنیتوفمورال، شریان فمورتا و ورید فمورال از راه لاکونای عروقی می‌گذرند. گره کلوکونت و گره‌های لنفی دیگر نیز در این لاکونا قرار دارند.
لاکونای عضلانی: مرزهای آن عبارتند از رباط اینگوینال (شکمی)، ایلیوم (پشتی) و قوس ایلیوپکتینئال (میانی). عضله ایلیوسواس، عصب جلدی جانبی ران و عصب فمورال از راه لاکونای عضلانی می‌گذرند.
© AMBOSS
صفحه‌ی ساژیتال از ناحیه اینگوینال مردانه که نشانگر دیوارهای کانال اینگوینال است:
سقف (فوقانی): عضلات مایل داخلی (1) و عرضی شکمی (2)؛
دیواره قدامی: آپونوروز عضله ایلیاک خارجی (3) و عضله مایل داخلی در سمت جانبی (نشان داده نشده)
دیواره خلفی: فاسیای ترانسورسالیس (4)، تاندون اتصالی در سمت داخلی (نشان داده نشده)، صفاق جداری (5) و حفره صفاقی (6)؛
کف (تحتانی): رباط اینگوینال (7)، رباط لاکونار (8) و راموس فوقانی پوبیس (9).
© AMBOSS