منو
منو
جدول محتوا
برونشکتازی
خلاصه
برونشکتازی یک اتساع غیرطبیعی و غیرقابل بازگشت در درخت برونشی است که معمولاً به دلیل دوره‌های التهابی برونشی، قرارگیری توپی‌های موکوسی در مجاری هوایی و تخریب پیشرونده‌ی این مجاری، به وجود می‌آید. اگرچه با توجه به مصرف گسترده‌ی آنتی‌بیوتیک‌ها برونشکتازی یک بیماری نادر به حساب می‌آید، اما هنوز هم شرایطی مثل سیستیک فیبروزیس (CF) ، پنومونی طول‌کشیده یا شدید، نقص سیستم ایمنی، و COPD می‌توانند با شکل‌گیری برونشکتازی همراه باشند. مهمترین یافته‌ی بالینی سرفه‌های مزمن و دارای خلط‌های فراوان چرکی است. علائم دیگر عبارتند از: تنگی‌نفس، رینوسینوزیت باکتریال و هموپتزی. ممکن است در معاینه‌ی بالینی کراکل و رونکای در سمع شنیده شود، که معمولاً با ویز همراهند. CT اسکن با رزلوشن بالا بهترین تست تشخیصی برونشکتازی است و در آن دیواره‌های برونشی ضخیم‌شده، ظاهری شبیه انگشترهای مردانه و خطوط “ریل قطاری” دیده می‌شود. درمان روی تسکین بخشیدن علائم و جلوگیری از تشدید بیماری تمرکز دارد، و شامل فیزیوتراپی ریوی و مصرف آنتی‌بیوتیک‌ها برای درمان عفونت‌های زمینه‌ای می‌باشد. در موارد نادر، هموپتزی ماسیو یا زیاد ممکن است یکی از عوارض برونشکتازی باشد و عمل جراحی یا آمبولیزاسیون شریان ریوی لازم شود.
اتیولوژی
برونشکتازی در نتیجه‌ی دو فرایند مهم که در برونش‌ها رخ می‌دهند، به وجود می‌آید: عفونت یا التهاب موضعی ریوی همراه با یکی از مشکلاتی مثل ناتوانی در پاک کردن ترشحات مجاری هوایی، انسداد این مجاری، یا اختلال در مکانیسم‌های دفاعی بدن. این فرایندها باعث اتساع دائمی مجاری هوایی می‌شوند.
- عفونت‌های ریوی (یعنی باکتریایی، ویروسی، قارچی)، به‌خصوص عفونت‌های مزمن یا شدید.
- اختلالات در پاکسازی ترشحات مجاری هوایی یا گیرکردن توپی موکسی در این مجاری
- سیستیک فیبروزیس (CF)
- اختلال حرکت مژکی اولیه (PCD)
- آسپرژیلوسیس برونشی-ریوی آلرژیک (ABPA)
- سندرم کارتاژنر
- سیگار کشیدن: همراهی دارد با حرکات کاهش یافته‌ی مژکی مجاری هوایی
- تنگی برونشی یا انواع انسدادی دیگر
- COPD
- آسپیراسیون
- تومورها
- کمبود/ نقص آلفا1-آنتی‌تریپسین
- شرایط‌های مادرزادی و اکتسابی دیگر(مثلاً برونشکتازی مادرزادی، تراکئومالاسی یا کیست برونکوژنیک)
- نقص ایمنی (مثلاً نقص ایمنی متنوع شایع یا CVID، هایپوگاماگلوبولینمی و HIV)
- بیماری‌های التهابی مزمن (مثلاً آرتریت روماتوئید، سندرم شوگرن یا بیماری کرون)
برونشکتازی (کپشن)
عکس نمونه‌ای از ریه ( منظر ساژیتال)
برونش‌های محیطی متسع در ناحیه‌های تحتانی
این تظاهر تیپیک برونشکتازی است.
تصویر برشی از یک نمونه‌ی ریه
برونش‌ها در جهت محور طولی باز شده‌اند. برونش واقع در کرکز تصویر نسبتاً پهن‌تر شده است، یعنی قطرش افزایش یافته (برونشکتازی) و رنگ قرمز متمایل به قهوه‌ای مخاطش، بیانگر وجود التهاب مزمن است. در قسمت محیطی سمت چپ تصویر می‌توان تفاوت در قطر و رنگ خاکستری مخاط برونش طبیعی را با این برون متسع مقایسه کرد.