جدول محتوا
قلب
خلاصه
قلب ارگانی عضلانی است که در مدیاستینوم میانی قرار گرفته است و خون را به گردش خون پمپ می‌کند. قلب توسط پریکاردیوم احاطه شده است و دارای چهار حفره است: 2 دهلیز (atrium) و 2 بطن (ventricle). به دهلیز و بطن راست، با هم، قلب راست گفته می‌شود. به دهلیز و بطن چپ، با هم، قلب چپ گفته می‌شود. دهلیزها توسط دریچه‌های دهلیزی-بطنی (Atrioventricular valve) از یکدیگر و بطن‌ها توسط دریچه‌ای نیمه‌هلالی (semilunar valve) از شریان‌های بزرگ (arterial outflow tract = pulmonary trunk & aorta) جدا شده‌اند. دیواره قلب شامل سه لایه‌ی اندوکاردیوم (داخلی‌ترین)، میوکاردیوم و اپیکاردیوم است. سیستم هدایتیِ قلب شامل گره‌های به خصوصی است که سلول‌هایی با قابلیتِ ضربان‌ساز بودن را دارند و انقباضِ عضلانیِ قلب را هماهنگ می‌کنند. قلب راست خون کم اکسیژن را از گردش خون سیستمیک دریافت می‌کند و آن را به گردش خون ریوی پمپ می‌کند؛ جایی که خون باید اکسیژن‌دار شود. سپس قلب چپ خون پراکسیژن را از گردش خون ریوی دریافت می‌کند و آن را به گردش خون سیستمیک پمپ می‌کند. شریان‌های کرونری، که شامل شریان کرونری راست و چپ است، از ریشه‌ی آئورت منشأ گرفته و به میوکارد و اندوکارد خونرسانی می‌کنند. منشأ جنینی قلب از لوله قلبی است که این لوله تحت looping و septation قرار می‌گیرد تا چهار حفره قلب را بسازد.
آناتومی سطحی
- ویژگی‌ها
- دارای دهلیزها و بطن‌ها است که عاملِ ارتباطی بین گردش خون ریوی و گردش خون سیستمیک هستند.
- دارای چهار دریچه برای اطمینان از حرکت خون در جهت است.
- تقریباً به اندازه یک مشت می‌باشد.💬
- وزن تقریبی: 300 تا 500 گرم
- توسط پریکارد (ساک (کیسه) فیبروسروز، پر از مایع) پوشانده شده است.
- مکان: مدیاستینومِ میانی؛ بین دو ریه💬
- قدامِ قلب: جناغ (sternum) و غضروف دنده‌ای
- خلفِ قلب
- ستون مهره‌ها (T5-T8)
- مری
- کارینا و برونش‌های اولیه
- قسمت فوقانیِ قلب: هم سطح با غضروف دنده‌ایِ سوم است.
- محلِ اتصال وریدهای اجوف و شریان‌های آئورت و تنه‌ی ریوی به قلب است.
- قسمت تحتانیِ قلب: همان نوک (apex) قلب است که در قسمت چپ استرنوم و بین فضای بین‌دنده‌ای چهارم و ششم است.
- عملکرد
- خون را از طریق سیستم گردش خون در بدن پخش می‌کند.
- ساخت هورمون ANP یا atrial natriuretic peptide
نکته: دهلیز چپ خلفی‌ترین قسمت قلب است که در مجاورت مری قرار دارد و توسط TEE یا همان transesophageal echocardiography به راحتی دیده می‌شود. بطن راست قدامی‌ترین قسمت قلب است که بیشترین ریسکِ آسیب را در ترومای قفسه سینه دارد.
نکته: ضربانات نوک (apex) قلب می‌تواند در قسمت چپ استرنوم و در قسمت داخلی (medial) خط میدکلاویکولار در فضای بین دنده‌ای چهارم و پنجم لمس شود. اما در افرادی که دکستروکاردی (نوک قلب رو به سمت راست است) دارند نوک قلب در قسمت راست استرنوم قرار دارد.
دیدِ شکمی (ventral)
– بطن راست (قرمز رنگ)
– بطن چپ (سبز رنگ)
قسمت‌هایی که از کمان آئورتی منشا می‌گیرند (هاشور قرمز رنگ):
(1) تنه شریان براکیوسفالیک
(2) شریان کاروتید مشترک چپ
(3) شریان سابکلاوین چپ
بقیه ساختارها:
(4) تنه ورید ریوی با شریان ریوی چپ
(5 و 6) وریدهای ریوی چپ
(7 ) اوریکول چپ قلب
(8) اوریکول راست قلب
(9) ورید اجوف فوقانی
حفرات قلبی
دو دهلیز
توسط سپتوم بین دهلیزی از هم جدا می‌شوند (حفره بیضی (fossa ovalis) روی دیواره بین دهلیزی به شکل یک فرورفتگیِ بیضی شکل دیده می‌شود).
- دهلیز راست
- خون کم اکسیژن را از ورید اجوف تحتانی (Inferior Vena Cava) و ورید اجوف فوقانی (Superior Vena Cava) و وریدهای کرونری دریافت می‌کند.
- خون کم اکسیژن را به بطن راست پمپ می‌کند.
- اوریکول راست (ضمیمه‌یِ دهلیز راست)
- حفره‌ای عضلانی که در جهت افزایش ظرفیتِ دهلیز عمل می‌کند.
- در نزدیکیِ آئورت صعودی واقع شده است.
- توسط شیار انتهایی (sulcus terminalis) و ستیغ انتهایی (crest terminalis) از دهلیز جدا می‌شود.
- شایعترین مکان برای تشکیل ترومبوز، در افرادِ دارای فیبریلاسیون دهلیزی (AF) است.
- دهلیز چپ
- خون پراکسیژن را از چهار ورید ریوی دریافت می‌کند.
- خون پراکسیژن را به بطن چپ پمپ می‌کند تا سپس وارد گردش خون سیستمیک شود.
- اوریکول چپ (ضمیمه‌ی دهلیز چپ)
- حفره‌ای عضلانی که در جهت افزایش ظرفیتِ دهلیز عمل می‌کند.
- این حفره از قسمت فوقانی دهلیز راست در مجاورت ریشه‌ی تنه‌ی ریوی نشأت می‌گیرد.
- شایعترین مکان برای تشکیل ترومبوز، در افرادِ با فیبریلاسیون دهلیزی (AF) است.
دو بطن
- بطن راست
- خون کم اکسیژن را از دهلیز راست دریافت می‌کند.
- خون کم اکسیژن را به گردش خون ریوی، به عنوان بخشی از این گردش خون، پمپ می‌کند.
- بطن چپ
- خون پر اکسیژن را از دهلیز چپ دریافت می‌کند.
- خون پر اکسیژن را به گردش خون سیستمیک، به عنوان بخشی از این گردش خون، پمپ می‌کند.
مرزهای قلبی
- دید قدامی (frontal)
- مرز راست: دهلیز راست
- مرز چپ: بطن چپ و اوریکول چپ
- مرز تحتانی: بطن راست
- مرز فوقانی: دهلیز و رگ‌های بزرگ
- دید جانبی (lateral)
- مرز قدامی: بطن راست
- مرز خلفی: بطن و دهلیز چپ
نکته: مرزهای قلبی، سایه‌ی (silhouette) قلب را در x-ray می‌سازند!
عکس ساده‌ی قفسه‌ی سینه‌ی (chest x-ray) یک بیمار خانم (Posterior – Anterior view = PA view)
هر دو ریه به خوبی و به صورت هموژن از هوا پر شده‌اند و هیچ کدورت غیر نرمالی دیده نمی‌شود. سایز و شکل قلب نرمال است. شکستگی دنده یا انحراف تراشه دیده نمی‌شود.
- دو نوع دریچه قلبی داریم که در مکان و مورفولوژی با هم متفاوت‌اند.
- اسکلت قلبی
- شامل چهار حلقه‌ی فیبروزی💬 اصلی که دهانه/ سوراخ (orifice) دهلیزی- بطنی و شریانی را احاطه می‌کند (annuli fibrosis cordis) .
- عملکرد
- دهلیز و بطن را از هم جدا می‌کند.
- حمایت ساختاری برای دریچه‌ها را فراهم کرده و به عنوان تکیه گاهی عمل می‌کند.
- به عنوان یک لایه‌ی نارسانا، باعث جداشدگیِ الکتریکی دهلیزی – بطنی می‌شود.💬
- بسته شدن دریچه‌ها، باعث ایجاد صداهای قلبی می‌شود.
اسکلت قلبی تکیه‌گاهی برای دریچه‌های قلبی است. دهلیز و بطن را از نظر الکتریکی از هم جدا می‌کند. باندل هیس که از ورای تریگون راست عبور می‌کند تنها راه ارتباطی دهلیزها و بطن‌ها از نظر الکتریکی است.
دریچه‌های دهلیزی – بطنی
- ساختمان: لت‌ها (leaflet) توسط قسمت‌های زیر دریچه‌ای (sub valvular apparatus) حمایت می‌شوند.
- دریچه‌ها
- دریچه سه لتی (tricuspid): دارای سه لت است؛ بین دهلیز و بطن راست.
- دریچه دولتی/ میترال (bicuspid): دارای دو لت است؛ بین دهلیز و بطن چپ.
- قسمت‌های زیر دریچه‌ای (sub valvular apparatus)
- طناب وتری (chordae tendinea): طنابی فیبروزی است که دریچه دهلیزی – بطنی را حمایت می‌کند و به عضلات پاپیلاری متصل می‌کند.
- عضلات پاپیلاری: (سه عدد در بطن راست / 2 عدد در بطن چپ)
- از میوکارد نشأت می‌گیرند
- به دیواره قدامی، خلفی و سپتوم بین بطنی متصل می‌باشند.
- رأس آن‌ها به طناب وتری متصل می‌شود.
- هنگام سیستول منقبض می‌شوند و باعث محکم شدن طناب‌های وتری می‌شوند: زمانی که فشار داخل بطن به خاطر انقباض بطنی اقزایش می‌یابد از برگشت به عقب (prolapse) و رگورژیتاسیون لت‌های دریچه به دهلیز جلوگیری می‌کنند.
نکته: قانون دوها و سه‌ها! :
دریچه تری‌کوسپید دارای سه لت است و در طرف راست است؛ ریه راست نیز سه لوب دارد! دریچه میترال دارای دو لت است و در طرف چپ است؛ ریه چپ نیز دو لوب دارد!
دریچه‌های نیمه هلالی
- ساختمان: سه لت هلالی شکل (crescent shaped) بدون قسمت‌های زیر دریچه‌ای
- دریچه‌ها
- دریچه ریوی: بین بطن راست و تنه ریوی است
- دریچه آئورتی: بین بطن چپ و شریان آئورت (دارای سه لت و سه سینوس آئورتی)
مقطع دیاگونال قلبی در سطح دریچه‌های قلبی (صفحه دریچه‌ای)
دقت کنید که دریچه‌های دهلیزی بطنی و نیمه‌هلالی چقدر به هم نزدیک‌اند. ساختارهای موجود در صفحه دریچه‌ای (valvular plane) برای عملکرد پمپیِ قلب ، که شامل هماهنگی الکترومکانیکال قلب است، ضروری است.
اسکلت قلبی (قسمت سفید رنگ) تکیه‌گاهی برای دریچه‌های قلبی است . دهلیز و بطن را از نظر الکتریکی از هم جدا می‌کند. باندل هیس که از ورای تریگون راست عبور می‌کند تنها راه ارتباطی دهلیزها و بطن‌ها از نظر الکتریکی است.
علاوه بر این، منشا شریان‌های کرونری را می‌توان دید که از سینوس‌های آئورت صعودی منشا می‌گیرد.
- شریان‌های کرونری راست و چپ از ریشه آئورت منشأ می‌گیرند که خون شریانی را به میوکارد و اندوکارد می‌رسانند.
- غالبیت (dominance) شریان‌های کرونری
- Right-dominant (~ 85% جمعیت): شریان نزولی خلفی (posterior descending artery) PDA از شریان کرونری راست (right coronary artery) RCA منشأ می‌گیرد.
- Left-dominant (~ 8% جمعیت): PDA از شریان سیرکومفلکس چپ (left circumflex artery) LCX منشأ می‌گیرد.
- Codominant (~ 7% جمعیت): PDA از هردوی RCA و LCX منشأ می‌گیرد.
- جریان خون شریان‌های کرونر در ابتدای دیاستول (early diastole) بیشترین میزان (peak) است. یعنی هنگامی که اختلاف فشار آئورت و بطن بیشترین مقدار ممکن است (به دیاگرام فشار – حجم بطن چپ نگاه کنید).💬
| شریان‌های کرونری | |||
| منشأ | شاخه‌های مهم | محدوده خونرسانی | |
| شریان کرونر چپ (left coronary artery LCA) |
|
|
|
|
| ||
| شریان کرونری راست (right coronary artery RCA) |
|
|
|
|
| ||
|
| ||
|
| ||
| شریان سینوسی دهلیزی💬 (SA node) |
| ||
کته: شریان LAD شایعترین شریانی است که دچار انسداد می‌شود و به خاطر میزان بالای مورتالیتیِ آن در ارتباط با سکته LAD اصطلاح بیوه‌زن ساز (widow maker) را برایش در نظر گرفته‌اند!
نکته: شریان RCA سیستم هدایتیِ قلب را خونرسانی می‌کند (گره سینوسی-دهلیزی و دهلیزی-بطنی). بنابراین تنگی یا بسته شدن این شریان موجب آریتمی قلبی خواهد شد.
غالبیت شریان کرونری بر اساس اینکه کدام شریان خوندهیِ شریان PDA را بر عهده دارد به چند گروه تقسیم می‌شود:
(1) Right-dominant : شریان PDA از شریان RCA منشأ می‌گیرد. محدوده خونرسانیِ RCA شامل بطن راست، قسمت خلفی سپتوم بین بطنی، و نیمه‌ی خلفی بطن چپ.
(2) Left-dominant: شریان PDA از شاخه‌یِ LCX از شریان LCA منشأ می‌گیرد. محدوده خونرسانی LCA شامل بطن چپ، کل قسمت‌های باقی مانده‌ی سپتوم بین بطنی، و قسمتِ مجاور سپتومِ بطن راست
(3) Codominant: شریان PDA از هر دو شریان RCA و LCX منشأ می‌گیرد.
واریانت‌های دیگری هم موجود است که اینجا نشان داده نشده است.
آناتومی شریان‌های کرونری در اکثریت جمعیت:
شاخه‌های شریان کرونری راست : گره سینوسی – دهلیزی، دهلیز و بطن راست، گره دهلیزی – بطنی، تقریباً 1/3 سپتوم بین بطنی، و بخش کوچکی از بخش تحتانی بطن چپ را مشروب می‌کند.
شاخه‌های شریان کرونری چپ: دهلیز و بطن چپ، بخش قدامی هر دو بطن، نوک قلب و تقریباً 2/3 سپتوم بین بطنی را مشروب می‌کند.
این عکس شریان‌های کرونری قلبی از نمای شکمی و پستی را نشان می‌دهد.شریان‌های کرونری راست و چپ از سینوس‌های آئورتی منشأ می‌گیرند و به سمت سطح Caudal قلب از این سینوس‌ها دور می‌شوند. بیشتر جمعیت گردش خون کرونری right dominant دارند. در این افراد شریان RCA سپتوم بین بطنی (Rr. interventriculares septales) و گره دهلیزی – بطنی (R. nodi atrioventricularis) را تامین می‌کند.
obtuse marginal artery با نام “شریان مارژینال چپ” و acute marginal artery با نام “شریان مارژینال راست” شناخته می‌شود.
درناژ (تخلیه) وریدی
- سینوس کرونری
- بزرگترین ورید قلب است که بقیه‌ی وریدهای کرونری به آن می‌ریزند
- در شیار دهلیزی – بطنیِ خلفیِ (left posterior atrioventricular groove) چپ قرار دارد.
- در بین سوراخ دریچه‌ی دهلیزی بطنی راست و ورید اجوف فوقانی به درون دهلیز راست درناژ می‌شود.
- وریدهایی که به درون سینوس کروناری درناژ می‌شوند (وریدهای کرونری):
- طرف چپ قلب: ورید بزرگ قلبی (great cardiac vein) و ورید(های) خلفی قلب (posterior cardiac vein)
- طرف راست قلب: ورید کوچک قلبی (small cardiac vein) و ورید میانی قلبی (middle cardiac vein)
سینوس کرونری بزرگترین ورید قلبی است که در ناودان بین بطنی خلفی قرار دارد و به داخل دهلیز چپ خون می‌ریزد.
شاخه‌های اصلی سینوس کرونری:
(1) ورید بزرگ قلبی (Great cardiac vein): در ناودان دهلیزی – بطنی قدامی چپ قرار دارد. ورید بین بطنی قدامی را دریافت می‌کند که از نوک قلب شروع به تشکیل شدن می‌کند.
(2) ورید کوچک قلبی (Small cardiac vein): در ناودان دهلیزی – بطنی خلفی راست قرار دارد؛ ورید مارژینال راست و وریدهای قدامی بطن راست را دریافت می‌کند.
(3) ورید قلبی میانی (Middle cardiac vein): در ناودان بین بطنی خلفی قرار دارد.
(4) ورید(های) خلفی بطن چپ (Posterior vein(s) of the left ventricle): در سمت چپ ورید میانی قلب قرار دارد.
لنف
لنف قلب به داخل گره‌های لنفی مدیاستینال قدامی و تراکئوبرونشیال درناژ می‌شود.
عصب دهی
| سیستم عصبی | عصب | عملکرد |
| سیستم عصبی پیکری | عصب فرنیک |
|
| سیستم عصبی سمپاتیک 💬 | شبکه قلبی |
|
| سیستم عصبی پاراسمپاتیک💬 | عصب واگ |
|
ساختارهای سیستم هدایتیِ قلب
- تعریف: تجمعی از گره‌ها و سلولهای هدایتی تخصص یافته که انقباض عضلات قلبی را تحریک و هماهنگ می‌کنند.
- اجزا
- گره سینوسی دهلیزی (sinoatrial node) SA node: در دیوارهی فوقانی دهلیز راست واقع شده است؛ یعنی در محل اتصال ورید اجوف فوقانی به دهلیز راست
- گره دهلیزی بطنی (atrioventricular node) AV node: در داخل سپتوم دهلیزی بطنی قرار دارد (در قسمت فوقانی داخلی سوراخ سینوس کرونر در دهلیز راست)
- دسته دهلیزی بطنی (باندل هیس): دقیقاً زیر اسکلت قلبی در داخل قسمت غشایی (membranous) سپتوم بین بطنی است.
- فیبرهای پورکنژ (میوسیت‌های تغییر یافته): فیبرهای هدایت انتهایی در ساب‌اندوکارد.
- برای اطلاعات بیشتر در مورد سیستم هدایتی قلب به مبحث فیزیولوژی قلب مراجعه کنید.
گره سینوسی در زیر اپیکارد تحریکات الکتریکی را تولید می‌کند، سپس این تحریکات در دیواره دهلیز پخش می‌شود و به گره دهلیزی – بطنی در زیر اندوکارد می‌رسد. پس از یک تاخیر کوتاه مدت در گره دهلیزی – بطنی، تحریکات الکتریکی از طریق دسته دهلیزی – بطنی (هیس؛ که در قسمت غشایی دیواره بین بطنی قرار دارد) به شاخه‌های جدا شده از دسته هیس (Tawara branch) وارد می‌شود که این شاخه‌ها خود در انتها به فیبرهای کوچکتر (پورکنژ) تقسیم شده و تحریکات را مستقیماً به سلولهای حفرات قلبی می‌رسانند و این تحریکات باعث انقباض می‌شوند.
آناتومی میکروسکوپی
لایه‌های قلبی
- قلب از سه لایه تشکیل شده (از داخل به خارج):
- اندوکارد
- میوکارد
- اپیکارد: لایه‌ای از بافت همبند که به قسمت خارجیِ میوکارد میچسپد؛ که همان لایه‌ی احشاییِ پریکارد سروزی است.
- پریکارد: غشایی که مستقیما قلب را احاطه می‌کند.
چهار لایه قلب از داخل به خارج
– اندوکارد
– میوکارد
– اپیکارد (لایه احشایی پریکارد سروزی)
– پریکارد
پریکارد یک لایه سروزی داخلی و فیبروز خارجی دارد. لایه سروزی شامل لایه احشایی داخلی و لایه جداری خارجی (همراه با حفره پریکارد) است.
لام بافت قلبی با رنگ آمیزی Mason-Goldner trichrome
اندوکارد توسط سلولهای اندوتلیال پوشیده شده است (4)، که زیر آن یک لایه از بافت همبند (1) قرار دارد که دارای رگ‌های خونی و عصب است. میوکارد (3) لایه میانی قلب با عضلات مخطط است. فیبرهای پورکنژ (2)سلولهای تخصص یافته‌ی سیستم هدایت قلب هستند که درلایه‌یِ زیر اندوکارد (ساب اندوکارد) قرار گرفته است. فیبرهای پورکنژ از عضلات میوکارد طول بلندتری دارند. و به صورت رنگ پریده دیده می‌شوند؛ چون دارای مقدار زیادی از گلیکوژن داخل سلولی و مقدار کمتری از میوفیبریل‌ها نسبت به میوکارد در داخل خود دارند. قسمت (5) فضای لومینال قلب است. اپیکارد دارای لایه‌ای از سلولهای مزوتلیال است (که در این جا دیده نمی‌شود).
اندوکارد
- توصیف: داخلی‌ترین لایه قلب است که شامل سه زیرلایه‌ی زیر است:
- اندوتلیوم (داخلی‌ترین): بافت سنگفرشی ساده
- لایه‌ای از بافت همبند شل
- ساب اندوکارد (خارجی‌ترین): دارای بافت همبند شل
- سلولهای پورکنژ قلبی
- میوسیت‌های تغییریافته/ تخصص یافته که جزوی از سیستم هدایت قلب هستند.
- نسبت به میوکارد دارای میتوکندری، گلیکوژن و گپ جانکشن بیشتر و میوفیبریل‌های قابل انقباض کمتر است.
- ورید و اعصاب
- سلولهای پورکنژ قلبی
میوکارد
- توصیف: لایه‌ی ضخیم میوکارد شامل موارد زیر است:
- میوسیت‌های قلبی (cardiomyocytes): عضلات مخطط با یک هسته کوچک مرکزی
- دارای مقدار زیادی میتوکندری (تولید کننده ATP)
- میوفبریل‌ها در داخل عضله قلبی در قالب سارکومرها (کوچک ترین واحد عملکردی انقباضی عضله قلب) مرتب شده‌اند.
- برای تشکیل فیبرهای بلندتر توسط intercalated disc به هم متصل‌اند.
- میوسیت‌های قلبی توسط intercalated discs به هم متصل می‌شوند تا سنسیشیوم عملکردی را بسازند و نیرو را در هنگام انقباض عضله منتقل کنند.
- میوسیت‌های دهلیزی (atrial natriuretic peptide) ANP را در فشارِ خونِ بالا آزاد می‌کنند ← افزایش دفع آب و Na توسط کلیه ← کاهش فشار خون.
- فیبروبلاست (بعد از آسیب به میوفیبروبلاست تبدیل می‌شود)
- ماتریکس خارج سلولی: کلاژن، الاستین و گلیکوزآمینوگلیکان
- میوسیت‌های قلبی (cardiomyocytes): عضلات مخطط با یک هسته کوچک مرکزی
میوفیبریل‌ها (myofibrils) ماده اولیه و واحد عملکردی عضلات مخطط (striated) است که دارای چندین و چند ردیف از سارکومرهای (sarcomere) ردیف شده کنار هم هستند. سارکومرها هم دارای میوفیلامنت‌های (myofilament) موازی با هم هستند. این میوفیلامنت‌ها (اکتین و میوزین) طی سیکل cross-bridge بر روی هم اثر متقابل می‌گذارند که این اثر باعث انقباض عضله می‌شود. چندین پروتئین تنظیم کننده مورد نیاز است که اطراف میوفیلانت‌ها را احاطه می‌کنند و باعث اطمینان از ثابت بودن سارکومر و اثر متقابل اکتین و میوزین می‌شوند.
نکته مهم: میوکارد آسیب دیده‌ی قلبی توسط اسکاری که قابلیت انقباض ندارد (فیبروز) جایگزین می‌شود. این بافت فیبروز قابلیت انتقال تحریکات الکتریکی را به خوبی ندارد قلب را مستعد آریتمی می‌کند.
پریکارد
- توصیف
- بافت فیبروسروزی که اطراف قلب را می‌پوشاند و آن را احاطه می‌کند.
- حفره پریکارد را می‌سازد.
- لایه‌های پریکاردی
- پریکارد سروزی (داخلی‌ترین)
- لایه‌ی احشایی پریکارد سروزی (اپیکارد)
- خارجی‌ترین لایه قلبی
- توسط حفره پریکاردی از لایه جداری پریکارد سروزی جدا می‌شود.
- مایع سروزی لغزنده را به داخل حفره پریکاردی ترشح می‌کند.
- دارای رگ خونی، لنف و بافت چربی است.
- لایه‌ی جداری (parietal) پریکارد سروزی
- لایه‌ی احشایی پریکارد سروزی (اپیکارد)
- پریکارد فیبروزی (خارجی ترین لایه)
- پریکارد سروزی (داخلی‌ترین)
- حفره پریکاردی: فضای بین پریکارد سروزی و احشاییِ پریکارد سروزی که مایع پریکاردیِ سروزی است.
- توسط عصب فرنیک عصب دهی می‌شود.
چپ: قلب و پریکارد تشریح شده (نمای شکمی (ventral))
راست: قلب جدا شده و تشریح نشده (نمای پشتی دمی (dorsocaudal))
در داخل حفره پریکاردی، لایه‌های جداری و احشایی (اپیکارد) پریکارد سروزی در دو خط مشخص به هم متصل می‌شوند. این اتصال یک ارتباطی (مزوکارد)بین قلب و پریکارد درست می‌کند که به مزانتر شکم شباهت دارد. یکی از چین‌های (fold) به وجود آمده حاوی آئورت صعودی و تنه ریوی است و چین دیگر حاوی ورید اجوف فوقانی و تحتانی و وریدهای ریوی است.
این دو چین توسط سینوس پریکاردی عرضی (tubular) (1، پیکان سیاه) و سینوس پریکاردی مایل (2، پیکان سیاه) (که یک فضای بزرگ و بسته است )از هم جدا می‌شوند.
نکته مهم: ظرفیت حفره پریکاردی توسط پریکارد فیبروزی، که یک لایه سفت است، محدود می‌شود. اگر مایعی به طور غیر طبیعی در این فضا جمع شود (افیوژن پریکارد)، افزایش فشار داخل پریکارد ممکن است باعث اختلال عملکرد قلبی شود ← تامپوناد قلبی
نکته مهم: به خاطر عصب رسانیِ حسی قلب توسط عصب فرنیک، پریکارد ممکن است درد ارجاعی به گردن، بازوها و شانه داشته باشد (اغلب طرف چپ).
ظاهر میکروسکوپیِ دریچه‌های قلبی
- دارای بافت همبند و اندوکارد هستند
- اکثراً بدون رگ هستند و از خون اطراف خود تغذیه می‌کنند (این ویژگی باعث سخت شدن درمان اندوکاردیت‌هایی می‌شود که دریچه‌ها درگیر هستند؛ چون سلولهای ایمنی و آنتی‌بیوتیک‌ها توسط رگ‌های خونی به فضای مورد نظر خود منتقل می‌شوند).
1.
Le T, Bhushan V, Sochat M, Chavda Y, Zureick A. First Aid for the USMLE Step 1 2018. New York, NY: McGraw-Hill Medical; 2017
2.
Mancini MC. Heart Anatomy. In: Berger S Heart Anatomy. New York, NY: WebMD.https://emedicine.medscape.com/article/905502-overview. July 21, 2015. Accessed June 28, 2018.
3.
Ramanathan T, Skinner H. Coronary blood flow. Contin Educ Anaesth Crit Care Pain .2005; 5(2): p.61-64. doi: 10.1093/bjaceaccp/mki012.| Open in Read by QxMD
4.
Carroll D, Hacking C. Right Ventricle. https://radiopaedia.org/articles/right-ventricle. Updated: January 1, 2018. Accessed: December 16, 2018.
5.
Gaillard F, Ren J. Cardiac Silhouette. https://radiopaedia.org/articles/cardiac-silhouette. Updated: January 1, 2018. Accessed: December 16, 2018.
6.
Hill M. Cardiovascular System – Heart Histology. https://embryology.med.unsw.edu.au/embryology/index.php/Cardiovascular_System_-_Heart_Histology. Updated: December 15, 2018. Accessed: December 16, 2018.
7.
Hill MA. Cardiovascular System – Heart Histology. https://embryology.med.unsw.edu.au/embryology/index.php/Cardiovascular_System_-_Heart_Histology. Updated: April 16, 2016. Accessed: June 28, 2018.
8.
Shad J, Budhwani K, Biswas R. Thoracic ectopia cordis. Case Reports .2012; 2012(sep26 1): p.bcr1120115241-bcr1120115241. doi: 10.1136/bcr.11.2011.5241.| Open in Read by QxMD