جدول محتوا

بیماری ریوی انسدادی مزمن (COPD)

خلاصه

بیماری ریوی انسدادی مزمن (COPD) یک بیماری ریوی است که با انسداد مجاری هوایی به دلیل التهاب مجاری هوایی کوچک شناخته می‌­شود. علت اصلی شکل­‌گیری این بیماری توکسین­‌ها یا مواد سمی استنشاقی است، به­‌خصوص مواد سمی ناشی از دود سیگار؛ البته آلودگی هوا، نان‌پزی و عفونت­‌های تنفسی عودکننده هم می‌­توانند COPD بدهند. در بعضی افراد استعداد ژنتیکی برای شکل­‌گیری COPD وجود دارد، به­‌خصوص کسانی­‌که کمبود/ نقص آلفا1-آنتی‌تریپسین (AATD) دارند. COPD با التهابی مزمن مجاری هوایی شروع می­‌شود که معمولاً به سمت شکل­‌گیری آمفیزم پیشرفت می­‌کند، آمفیزم شرایطی است که درآن تنگی غیرقابل‌­برگشت برونشی و بادشدگی بیش ازحد  آلوئول­‌ها دیده می­‌شود. این تغییرات باعث از دست رفتن مناطق دارای قابلیت تبادل گاز می­‌شوند، اتفاقی که نتیجه‌اش جذب ناکافی اکسیژن، دفع کمتر ازحد CO2 و در نتیجه هایپوکسی و هایپرکاپنه است. اکثر افراد با ترکیب علائمی از تنگی‌نفس و سرفه­‌ی مزمن همراه با خلط مراجعه می­‌کنند. COPD در مراحل دیرتر، می­‌تواند با علائمی مثل تاکی­‌پنه، تاکی­‌کاردی و سیانوز همراه باشد. تشخیص اولیه معمولاً براساس علائم بالینی و تست­‌های عملکردی ریوی که اکثراً با کاهش نسبت حجم بازدمی با قدرت زیاد (FEV) به ظرفیت حیاتی با قدرت زیاد (FVC) یعنی همان نسبت FEV1/FVC همراه است، صورت می­‌گیرد. عکس­‌برداری­‌هایی مثل X-ری معمولاً در ارزیابی شدت و میزان گسترش عوارض ممکن، کمک‌­کننده است؛ اما این عکس‌­برداری­‌ها برای تأیید تشخیص لازم نیستند. ABG و پالس‌­اکسیمتری برای ارزیابی سریع موقعیت O2 بیمار مفیداند. تمام بیماران COPD باید بر اساس سیستم درجه بندی COPD اولیه‌­ی جهانی برای بیمارن دارای بیماری ریوی انسدادی مزمن (GOLD) درجه­‌بندی شوند. این سیستم فاکتورهای مختلفی را درنظر می­‌گیرد (مثلاً تشدیدهای COPD، شدت علائم و FEV1) .گزینه‌­های درمانی بستگی به درجه­‌ی GOLD بیمار دارند، و اکثرا عبارتند از گشادکننده­‌های برونشی کوتاه و طولانی اثر(آگونیست­‌های بتا و سمپاتولیتیک‌­ها) و گلوکوکورتیکوئیدها. افرادی که دارای مرحله­‌ی پیشرفته‌­ی این بیماری هستند، معمولاً به اکسیژن مکملی احتیاج دارند، تنها درمانی که میزان مرگ­‌ومیر را کاهش داده است. COPD ممکن‌­است عوارضی مثل هایپرتنشن ریوی یا نارسایی تنفسی بدهد. مهمترین عارضه تشدید حاد COPD است.

تعریف

  • COPD یک بیماری ریوی مزمن است که با علائم تنفسی مداوم و محدودیت جریان هوا (به طوری ­که پس از مصرف گشادکننده‌­های برونشی هنوز هم FEV1/FVC<0.70 است) در نتیجه­‌ی انسداد مجاری هوایی کوچک و تخریب پارانشیم ریوی، همراه می‌باشد.
  • تا چندی پیش COPD به دو بیماری مجزای برونشیت مزمن و آمفیزم تقسیم می­‌شد. این اصطلاحات هنوزهم به­‌صورت گسترده برای توصیف یافته­‌های بیماران و دسته‌بندی COPD در منابع غیر آپدیت استفاده می­‌شوند.
    • برونشیت مزمن: سرفه­‌ی خلط­‌‌ دار به مدت حداقل 3 ماه در سال، به مدت 2 سال متوالی.
    • آمفیزم: اتساع فضاهای هوایی دورتر از یا دیستال به برونشیول­‌های انتهایی،که به دلیل تخریب دیواره‌­های آلوئولی و مویرگ­‌های ریوی لازم برای تبادل گازی، به وجود می­‌آ‌ید.

اپیدمیولوژی

  • جنسیت: نسبت مرد/ زن 2:3
  • شیوع 6%

آمارهای اپدمیولوژیک مربوط به کشور آمریکا است.

اتیولوژی

فاکتورهای بیرونی

  • مصرف تنباکو ( 90% از موارد)💬

 سیگار­کشیدن ریسک‌­فاکتور اصلی COPD است، اما افرادی که مدت ≥10 سال است که ترک کرده‌­اند ریسک بالاتری ندارند.

  • سیگارکشیدن غیرفعال (قرارگرفتن در معرض دود سیگار)💬
  • قرار گرفتن در معرض آلودگی هوا و گردوغبار ریز.
    • گردوغبار غیر ارگانیک: مثلاً برونشیت صنعتی در کارگران معادن ذغال‌­سنگ

 گردوغبار ارگانیک: ↑بروز COPD در مناطقی که سوخت بیومس (مثلاً چوب یا مدفوع حیوانی) به صورت روتین و منظم در داخل فضاهای بسته سوزانده می­‌شود.

فاکتورهای درونی

  • ناهنجاری­‌های رشد و تکامل ریه
    • عفونت ریوی عودکننده و سل
    • نارس به دنیا آمدن 💬
  • نقص/ کمبود آلفا-1 آنتی‌تریپسین
  • سندرم کمبود آنتی‌­بادی (مثلاً کمبود IgA)
  • اختلال حرکتی مژکی اولیه (مثلاً سندرم کارتاژنر)

لطفاً برای دسترسی کامل به تمام محتویات، اشتراک ویژه تهیه کنید.

error: محتوا محافظت‌شده می‌باشد