جدول محتوا
تورمورها و کیست‌های خوشخیم کبدی
خلاصه
تومورهای خوشخیم کبد و کیست‌های کبدی شایع هستند و ممکن است در هر گروه سنی دیده شود. تومورهای خوشخیم کبد به ویژه در خانم‌های جوان شایع است و شامل همانژیوم کبدی، هیپرپلازی گره‌ای کانونی (FNH) و آدنوم هپاتوسلولار (که به آن آدنوم سلول کبدی نیزمی‌گویند) است. استفاده از داروهای ضد بارداری خوراکی (OCPs) به ویژه مواردی مانند استروژن و بارداری، با افزایش خطر آدنوم سلول‌های کبدی همراه است. کیست های کبدی شامل کیست‌های منفرد و کیست هیداتید (اکینوکوک) هستند. تومورهای خوش خیم کبد و کیست‌ها عمدتاً بدون علامت هستند و اغلب در بیماران تحت تصویربرداری از شکم یافته‌های تصادفی هستند. با این حال، در برخی موارد (به عنوان مثال، ضایعات بزرگ)، علائمی مانند درد در قسمت فوقانی شکم و سیری بعد از غذا ممکن است رخ دهد. تشخیص معمولاً براساس تصویربرداری انجام می‌شود، اما ممکن است در موارد نامشخص به بیوپسی نیاز داشته باشد. درمان به طور کلی محافظه کارانه بوده و جراحی مختص انواع ضایعات خاص و وجود علائم یا عوارض است.
تومورهای خوشخیم کبدی
- اپیدمیولوژی:
- جنسیت: زنان بیش از مرادن؛
- همانژیوم کبدی (5 به 1)
- FNH یا هیپرپلازی ندولار فوکال (8 به 1)
- آدنوم هپاتوسلولار (9 به 1)
- شیوع: همانژیوم کبدی > FNH > آدنوم هپاتوسلولار (نادر)
- غالباً زنان جوان را درگیر می‌کند.
- به صورت تصادفی یافت می‌شوند.
- بروز:
- همانژیوم کبدی: 30 – 50 سالگی
- FNH: هر سنی را ممکن است درگیر کند؛ اما اغلب زنان جوان در دهه‌های 3 تا 4 را درگیر می‌کند.
- آدنوم هپاتوسلولار: سنین با توانایی باروری (15 – 45 سالگی)
- اتیولوژی:
- آدنوم هپاتوسلولار: ضدبارداری‌های خوراکی و استروئیدهای آنابولیک
- همانژیوم کبدی: همانند آدنوم، احتمالاً با سطح استروژن بدن ارتباط دارد.
- FNH: ناشناخته؛ اما تصور می‌شود که در نتیجه واکنش هایپرپلاستیک موضعی به یک مالفورماسیون شریانی-وریدی شکل می‌گیرد.
- علائم و یافته‌های بالینی:
- معمولاً بی‌علامت
- تومورهای بزرگ ← درد هایپوگاستر، پُری شکم و تهوع
- تست‌های تشخیصی:
- بهترین تست ابتدایی: سونوگرافی💬
- سایر تصویربرداری‌ها:
- CECT (CT اسکن با کنتراست بالا)
- درمان:
- درمان حمایتی برای همانژیوم و FNH غالباً کافی است.
- در صورتی که علامت‌دار یا عارضه‌دار شده باشد، می‌توان آن را جراحی کرد.
- برای آدنوم هپاتوسلولار:
- قطع مصرف OCPs
- بیمار زن: در صورتی که سایز تومور بیش از 5cm باشد ← به علت ریسک بالای خونریزی، پارگی و تبدیل به بدخیمی، رزکشن جراحی انجام می‌شود.
- بیمار مرد: به علت ریسک بالای تبدیل به بدخیمی، بدون توجه به اندازه آدنوم باید از طریق جراحی آن را برداشت.
- پیگیری:
- همانژیوم کبدی: منظم
- FNH: برای 3 سال اول پس از تشخیص باید سونوگرافی هر 3 ماه گرفته شود.
- آدنوم هپاتوسلولار: انجام CT یا MRI در فواصل 6-12 ماهه
- عوارض:
- ریسک پارگی آدنوم، خونریزی و شوک هایپوولمیک وجود دارد.
- ریسک بالای تبدیل آدنوم هپاتوسلولار به بدخیمی💬
نکته: کیس تیپیک آدنوم کبدی، خانم جوانی است که سابقه مصرف OCP یا استروئیدهای آنابولیک را داشته و با درد در ناحیه RUQ شکم مراجعه کرده است.