آناتومی پا

خلاصه

اندام تحتانی از لگن، ران، زانو و حفره پوپلیتئال و همچنین ساق پا (کروس)، مچ پا و foot تشکیل شده است. ساق پا (crus) از زانو تا مچ پا کشیده شده و شامل استخوان تیبیا (درشت نی) و فیبولا (نازک نی) است. استخوان‌های تارس شامل استخوان‌های پاشنه، تالوس، کوبویید، ناویکولار و سه استخوانCuneiform (میخی شکل) هستند. مفصل مچ پا (مفصل تالوکرورال) از مفصل شدن تالوس با استخوان تیبیا و فیبولا تشکیل می‌شود. تالوس همچنین با کالکانئوس (استخوان پاشنه) در قسمت تحتانی که مفصل ساب تالار را تشکیل می‌دهد و با ناویکولار در قسمت قدامی مفصل تالوناویکولار را تشکیل می‌دهد. پا از 5 استخوان متاتارس، فالانژها، مفاصل متاتارسوفالانژیال (MTP) و مفصل بین فالانژیال (IP) تشکیل شده است. پا دارای یک قوس عرضی و دو قوس طولی است که به توزیع وزن بدن کمک می‌کند. ساق (crus) دارای بخش قدامی، خلفی و جانبی است. کمپارتمان قدامی (کمپارتمان اکستانسور)، که توسط عصب پرونئال عصب دهی می‌شود، حاوی عضلات درگیر در دورسی فلکشن مچ پا و اورشن پا است. کمپارتمان خلفی (محفظه فلکسور)، که توسط عصب تیبیال عصب دهی می‌شود، شامل عضلات درگیر در پلانتارفلکشن مچ پا، اینورشن پا و فلکشن زانو است. کمپارتمان لترال (پرونئال یا فیبولار) که توسط عصب پرونئال سطحی عصب دهی می‌شود، حاوی عضلاتی است که در اورشن و پلانتار فلکشن مچ پا نقش دارند. عضلات داخلی پا مسئول حرکات ظریف پا هستند که شامل فلکشن و اکستنشن در مفاصل MTP و IP و همچنین ابداکشن و اداکشن انگشتان پا می‌باشد. ساق، مچ پا و foot توسط شریان‌های تیبیال قدامی و خلفی، شریان فیبولار و شاخه‌های آن‌ها خونرسانی می‌شوند. این وریدها توسط وریدهای سطحی (ورید صافن بزرگ، ورید صافن کوچک) و وریدهای عمقی (ورید تیبیای قدامی، ورید تیبیای خلفی، ورید فیبولار) تخلیه می‌شوند.

استخوان‌ها و مفاصل اندام تحتانی

استخوان‌های Leg (ساق پا):

تیبیا:

استخوان داخلی پا

لندمارک‌های مهم:
- کوندیل تیبیا: سطح افقی- فوقانی تیبیا با فرورفتگی‌های داخلی و جانبی که با کندیل‌های فمورال مفصل می‌شود.
- توبروزیته تیبیا:
  - یک ناحیه مثلثی خشن در قسمت قدامی استخوان تیبیا، جایی که کوندیل‌ها با هم ادغام می‌شوند.
  - محل اتصال تاندون پاتلا (کشکک)
  - اهمیت بالینی: بیماری Osgood Schlatter
- شفت: دارای 3 سطح (قدامی، لترال و خلفی)
- مالئول داخلی: برآمدگی تحتانی- داخلی انتهای دیستال ساق پا

عملکرد:
- استخوان تحمل کننده وزن
- با کوندیل‌های فمورال مفصل زانو را تشکیل می‌دهد
- با تالوس مفصل می‌شود و بخشی از مفصل مچ پا را تشکیل می‌دهد
- با فیبولا در پروگزیمال و دیستال مفصل می‌شود
- محل اتصال عضلات اندام تحتانی

تصویر 1، منظر شکمی، پشتی و جانبی تیبیا

فیبولا:

استخوان لترال پا؛ نقشی در توزیع وزن بدن ندارد.

لندمارک‌های مهم:
- سر:
  - محل اتصال رباط کولترال لترال زانو و عضله دوسر ران
  - جزئی از مفصل تیبیوفیبولار پروگزیمال
- گردن:
  - ناحیه باریک بین سر و تنه فیبولا
  - عصب پرونئال مشترک در اطراف گردن فیبولا دور می‌زند.
- شفت: دارای 3 سطح (قدامی، لترال و خلفی)
- مالئول لترال: برآمدگی تحتانی- جانبی انتهای دیستال فیبولا
عملکرد:
- با تالوس مفصل می‌شود و بخشی از مفصل مچ پا را تشکیل می‌دهد.
- محل اتصال عضلات اندام تحتانی

تصویر 2، منظر شکمی، پشتی و داخلی فیبولا

مفاصل پا:

تیبیوفیبولار:

مفصل تیبیوفیبولار پروگزیمال: مفصل سینوویال بین سر فیبولا و کندیل لترال تیبیا
مفصل دیستال تیبیوفیبولار: مفصل فیبری (سین دسموزیس) بین انتهای دیستال استخوان تیبیا و فیبولا

غشای بین استخوانی ساق پا:

بافت همبند فیبری که بین حاشیه داخلی فیبولا و حاشیه لترال استخوان تیبیا امتداد دارد.

لندمارک مهم: یک بریدگی در انتهای فوقانی به عروق قدامی تیبیا اجازه می‌دهد تا وارد کمپارتمان قدامی ساق شوند.
عملکرد:
- مفاصل تیبیوفیبولار را تثبیت می‌کند.
- محل اتصال چندین عضله پا

استخوان‌های مچ پا (استخوان‌های تارسال):

هفت استخوان تارسال، سازنده‌ی مفصل مچ پا می‌باشند.

ویژگی‌های استخوان‌های تارسال
استخوان‌های تارسال	آناتومی	عملکرد
تالوس	بالاترین استخوان تارسال شیاری برای رباط‌های بین‌استخوانی دارد شیاری برای تاندون عضله فلکسور هالوسیس لونگوس دارد مفصل با فوقانی: با تیبیا و فیبولا برای تشکیل مفصل مچ پا تحتانی: با کالکانئوس (مفصل ساب‌تالا) قدامی: با استخوان ناویکولار (مفصل تالوناویکولار)	انتقال وزن ردن از تیبیا به کالکانئوس تشکیل بخشی از قوس طولی میانی پا
کالکانئوس	واقع زیر استخوان تالوس دارای یک شیار تحتانی برای تاندون عضله فلکسور هالوسیس لونگوس مفصل با فوقانی: تالوس قدامی: استخوان کوبوئید (مفصل کالکانئوکوبوئید)	تشکیل پاشنه‌ی پا و انتصال وزن بدن از تالوس به زمین محل اتصال تاندون آشیل
ناویکولار	استخوان کشتی-شکل واقع در سمت داخلی پروگزیمال پا مفصل با خلفی: تالوس قدامی: سه استخوان کونیفرم جانبی: کوبوئید	محل اتصال تاندون تیبیالیس خلفی
کونیفرم	سه استخوان گوه‌ای-شکل: کونیفرم میانی کونیفرم وسط کونیفرم خارجی مفصل با خلفی: استخوان ناویکولار قدامی: استخوان‌های متاتارس 1-3	تشکیل بخشی از قوس‌های عرضی پروگزیمال و طولی میانی پا
کوبوئید	خارجی‌ترین استخوان تارسال حاوی یک شیار برای تاندون عضله فیبرولاریس لونگوس (پرونئوس لونگوس) مفصل با قدامی: استخوان متاتارس 4 قدامی-جانبی: استخوان متاتارس 5 خلفی: کالکانئوس میانی: کونیفرم جانبی	تشکیل بخشی از قوس طولی جانبی پا

تصویر 3، استخوان‌های پا:

برش ساژیتال
- (A) تالوس
- (B) استخوان ناویکولار
- (C) رباط‌های ارتباط‌دهنده تالوس و کالکانئوس
- (D) فضای مفصلی تالوکالکانئال
- (E) استخوان کونیفرم وسط

تصویر 4، آناتومی کالکانئوس

مفصل مچ پا:

نوع: مفصل سینوویال لولایی
اجزا: استخوان‌های تالوس، فیبولا و تیبیا
رباط‌ها:
- رباط داخلی (رباط دلتویید)
  - از مالئول داخلی تا استخوان‌های تارسال داخلی امتداد می‌یابد
  - تشکیل شده توسط رباط تیبیوتالار قدامی، رباط تیبیوکالکانئال، رباط تیبیوتالار خلفی و رباط تیبیوناویکولار
  - از اورشن بیش از حد مچ پا جلوگیری می‌کند
- رباط لترال:
  - از مالئول لترال تا تالوس و کالکانئوس امتداد دارد
  - از رباط تالوفیبولار قدامی، رباط تالوفیبولار خلفی و رباط کالکانئوفیبولار تشکیل شده است
  - از اینورشن بیش از حد مچ پا جلوگیری می‌کند.
  - معمولاً در آسیبهای ورزشی (آسیب اینورشن) آسیب می‌بینند.
- حرکات (تک محوری)
  - فلکشن (پلانتار فلکشن)
  - اکستنشن (دورسی فلکشن)

تصویر 5، رباط‌های قوزک و کف پا (منظر میانی و جانبی)

تصویر 6، بازه‌ی حرکتی مفاصل مچ پا و ساب‌تالار:

مفصل مچ پا (تالوکرورال) از اتصال دیستال تیبیا و فیبولا با تالوس ایجاد می‌شود؛ یک مفصل تک‌محوری سینوویال لولایی است که در حرکات دورسی‌فلکشن و پلانتارفلکشن پا نقش دارد.
مفصل ساب‌تالار (تالوکلکانئال) از اتصال تالوس با کالکانئوس تشکیل شده و در حرکت اینورژن و ایورژن پا نقش خود را ایفا می‌کند.

استخوان‌ها و مفاصل پا (foot):

استخوان‌های متاتارسال:
- پنج استخوان متاتارس وجود دارد که در قسمت انتهایی استخوان‌های تارسال قرار دارند
- هر یک دارای یک پایه است که با استخوان‌های تارسال (مفاصل تارسوماتارسال)، یک سر که با فالانژهای پروگزیمال (مفاصل متاتارسوفالانژیال) مفصل می‌شود، و یک شفت در بین آن‌ها.
فالانژها:
- استخوان‌های کوچک انگشتان پا
- هر انگشت پا دارای سه فالانژ است، به جز هالوکس (شست) که فقط دو فالانژ دارد.
مفاصل MTP (مفاصل متاتارسوفالانژیال):
- سه مفصل تارسوفالنژیال داخلی: بین 3 فالانژ پروگزیمال داخلی و 3 استخوانCuneiform (میخی)
- دو مفصل تارسوفالنژیال لترال: بین فالانژهای پروگزیمال جانبی و کوبوئید
مفاصل بین فالانژیال:
- چهار انگشت جانبی دارای مفاصل بین فالانژیال پروگزیمال و دیستال هستند
- هالوکس (انگشت شست) فقط یک مفصل بین فالانژیال دارد.

تصویر 7، استخوان‌های کف پا (منظر پشتی و پلانتار)

تصویر 8، استخوان‌های کف پا (منظر داخلی و خارجی)

تصویر 9، خطوط مفصلی پا:

خط مفصلی چوپارت (مفصل تارسال عرضی) از مفصال کالکانئوکوبوئید و تالوناویکولار تشکیل شده است.
خط مفصل لیسفرانک محل اتصال بین استخوان‌های تارسال و متاتارسال است.

قوس‌های کف پا:

سه قوس که شامل دو قوس طولی و یک قوس عرضی می‌باشد.

عملکرد:
- وزن بدن را توزیع می‌کنند
اهمیت بالینی:
- Pes cavus
- Pes planus

ویژگی‌های قوس‌های پا
قوس	تشکیل‌یافته از	ساختارهای حمایتی
قوس طولی میانی	کالکانئوس تالوس ناویکولار 3 عدد کونیفرم 3 عدد متاتارس میانی	تیبیالیس قدامی تیبیالیس خلفی فیبولاریس طویل فلکسور دیجیتروم لونگوس فلکسور هالوسیس عضلات بینابینی پا
قوس طولی جانبی	کالکانئوس کوبوئید متاتارس‌های 4 و 5	فیبولاریس طویل فلکسور دیجیتروم لونگوس عضلات بینابینی پا تقویت توسط رباط‌های کالکانئوکوبوئید و پلانتار طویل
قوس عرضی	قاعده متاتارس 5 کوبوئید عدد3 کونیفرم	فیبولاریس طویل تیبیالیس خلفی

تصویر 10، آپونوروز و قوس طولی داخلی پا:

چپ: منظر پلانتار؛ راست: منظر میانی
آپونوروز پلانتار یک فاسیای عمقی زخیم در کف پا است. این آپونوروز از کالکانئوم نشأت گرفته و به 5 باریکه تقسیم می‌شود که به سطح پلانتار فالانکس‌های پروگزیمال انگشتان پا اتصال می‌یابد. آپونوروز پلانتار اتصال به تعدادی از عضلات بینابینی پا را ممکن می‌سازد و با این کار از عروق پلانتار در برابر فشرده شدن محافظت می‌کند و باعث می‌شود قوس‌های طولی پا حفظ گردند.
قوس طولی داخلی پا توسط استخوان‌های کالکانئوس، تالوس، 3 عدد ناویکولار، کونیفرم‌ها و 3 عدد متاتارس ایجاد شده و توسط عضلات فلکسور دیجیتروم لونگوس، فلکسور هالوسیس لونگوس، عضلات بینابینی پا و خمچنین عضلات فیبولاریس لونگوس و تیبیالیس قدامی و خلفی (اینجا نشان داده نشده‌اند)، حمایت می‌شود. قوس‌های پا به توزیع مناسب وزن بدن روی پا کمک کرده و شوک نیروی وارده هنگام دویدن یا قدم زدن را کاهش می‌دهند.

فاسیا و رتیناکولاری foot:

فاسیای پلانتار (آپونوروز پلانتار):
- یک نوار ضخیم از بافت همبند که از توبروزیته کالکانئوس تا قسمت پلانتار فالانژهای پروگزیمال انگشتان پا ادامه دارد
- تثبیت قوسهای استخوانی پا
- نقش مهمی در دینامیک و حرکت پا دارد
- اهمیت بالینی: فاشئیت کف پا
سه رتیناکولای اصلی در پا وجود دارد.

نگاه کلی به رتیناکولوم‌های پا
رتیناکولوم	ویژگی‌ها
رتیناکولوم قدامی (رتیتاکولوم اکستنسور)	رتیناکولوم اکستنسور فوقانی قوزک پا باند عرضی ضخیم که از سطح قدامی تیبیا تا سطح قدامی فیبولا امتداد می‌یابد تاندون‌های کمپارتمان قدامی پا، عروق تیبیال قدامی و عصب پرونئال عمقی از زیر آن می‌گذرند. رتیناکولوم اکستنسور تحتانی قوزک پا باند Y شکل عرضی از فاسیا که از قوزک داخلی و آپونوروز پلانتار تا سطح جانبی کالکانئوس امتداد می‌یابد. تاندون‌های کمپارتمان قدامی از زیر آن می‌گذرند.
رتیناکولوم میانی (رتیناکولوم فلکسور پا)	توصیف: یک باند مورب ضخیم از فاسیا که از قوزک داخلی تا سطح میانی کالکانئوس کشیده می‌شود عملکرد: تاندون‌های کمپارتمان عمقی خلفی، عروق خلفی تیبیال و عصب تیبیال از زیر آن می‌گذرد.
رتیناکولوم جانبی	رتیناکولوم پرونئال فوقانی: امتداد از قوزک خارجی تا سطح جانبی کالکانئوس رتیناکولوم پرونئال تحتانی: ادامه‌ی سطح جانبی رتیناکولوم اکستنسور تحتانی عملکرد: این رتیناکولوم‌ها، دو تاندون کمپارتمان جانبی پا را در محل خود تثبیت می‌کنند.
تونل تارسال	توصیف: یک کانال استخوانی-فیبروزی که توسط قوزک داخلی پا، تالوس، کالکانئوس در سطح عمقی و فلکسور رتیناکولوم پا در سطح بالایی، احاطه شده است. محتویات عصب تیبیال شریان و ورید تیبیال خلفی تاندون عضله فلکسور هالوسیس لونگوس تاندون عضله فلکسور دیجیتروم لونگوس تاندون تیبیالیس خلفی اهمیت بالینی: فشردگی عصب تیبیال در سندرم تونل تارسال

تصویر 11، رتیناکولوم اکستنسور قدامی پا

تصویر 12، تونل تارسال (کانال مالئولار) همراه با رتیناکولوم فلکسور پا:

پای چپ (منظر داخلی)
تونل تارسال از کالکانئوس و رتیناکولوم فلکسور (یم فاسیای ضخیم و مورب که از قوزک داخلی تا سطح داخلی کالکانئوس امتداد می‌یابد) تشکیل شده است. این تونل حاوی ساختارهای زیر است:
- ورید و شریان تیبیال خلفی
- عصب تیبیال
- تاندون‌های فلکسورهای عمقی بخش تحتانی ساق پا: عضلات تیبیالیس خلفی، فلکسور دیجیتروم لونگوس و فلکسور هالوسیس لونگوس
کیاسمای پلانتار محلی است که در آن تاندون عضله فلکسور دیجیتروم لونگوس در تقاطع با تاندون عضله فلکسور هالوسیس لونگوس قرار می‌گیرد.

جدول محتوا

آناتومی پا

خلاصه

استخوان‌ها و مفاصل اندام تحتانی

لطفاً برای دسترسی کامل به تمام محتویات، اشتراک ویژه تهیه کنید.