آناتومی پا

استخوان‌های Leg (ساق پا):

تیبیا:

استخوان داخلی پا

• لندمارک‌های مهم:
  • کوندیل تیبیا: سطح افقی- فوقانی تیبیا با فرورفتگی‌های داخلی و جانبی که با کندیل‌های فمورال مفصل می‌شود.
  • توبروزیته تیبیا:
    • یک ناحیه مثلثی خشن در قسمت قدامی استخوان تیبیا، جایی که کوندیل‌ها با هم ادغام می‌شوند.
    • محل اتصال تاندون پاتلا (کشکک)
    • اهمیت بالینی: بیماری Osgood Schlatter
  • شفت: دارای 3 سطح (قدامی، لترال و خلفی)
  • مالئول داخلی: برآمدگی تحتانی- داخلی انتهای دیستال ساق پا

• عملکرد:
  • استخوان تحمل کننده وزن
  • با کوندیل‌های فمورال مفصل زانو را تشکیل می‌دهد
  • با تالوس مفصل می‌شود و بخشی از مفصل مچ پا را تشکیل می‌دهد
  • با فیبولا در پروگزیمال و دیستال مفصل می‌شود
  • محل اتصال عضلات اندام تحتانی

تصویر 1، منظر شکمی، پشتی و جانبی تیبیا

فیبولا:

استخوان لترال پا؛ نقشی در توزیع وزن بدن ندارد.

• لندمارک‌های مهم:
  • سر:
    • محل اتصال رباط کولترال لترال زانو و عضله دوسر ران
    • جزئی از مفصل تیبیوفیبولار پروگزیمال
  • گردن:
    • ناحیه باریک بین سر و تنه فیبولا
    • عصب پرونئال مشترک در اطراف گردن فیبولا دور می‌زند.
  • شفت: دارای 3 سطح (قدامی، لترال و خلفی)
  • مالئول لترال: برآمدگی تحتانی- جانبی انتهای دیستال فیبولا
• عملکرد:
  • با تالوس مفصل می‌شود و بخشی از مفصل مچ پا را تشکیل می‌دهد.
  • محل اتصال عضلات اندام تحتانی

تصویر 2، منظر شکمی، پشتی و داخلی فیبولا

مفاصل پا:

تیبیوفیبولار:

• مفصل تیبیوفیبولار پروگزیمال: مفصل سینوویال بین سر فیبولا و کندیل لترال تیبیا
• مفصل دیستال تیبیوفیبولار: مفصل فیبری (سین دسموزیس) بین انتهای دیستال استخوان تیبیا و فیبولا

غشای بین استخوانی ساق پا:

بافت همبند فیبری که بین حاشیه داخلی فیبولا و حاشیه لترال استخوان تیبیا امتداد دارد.

• لندمارک مهم: یک بریدگی در انتهای فوقانی به عروق قدامی تیبیا اجازه می‌دهد تا وارد کمپارتمان قدامی ساق شوند.
• عملکرد:
  • مفاصل تیبیوفیبولار را تثبیت می‌کند.
  • محل اتصال چندین عضله پا

استخوان‌های مچ پا (استخوان‌های تارسال):

هفت استخوان تارسال، سازنده‌ی مفصل مچ پا می‌باشند.

تصویر 3، استخوان‌های پا:

• برش ساژیتال
  •  (A) تالوس
  •  (B) استخوان ناویکولار
  •  (C) رباط‌های ارتباط‌دهنده تالوس و کالکانئوس
  •  (D) فضای مفصلی تالوکالکانئال
  •  (E) استخوان کونیفرم وسط
    

    ---

تصویر 4، آناتومی کالکانئوس

مفصل مچ پا:

• نوع: مفصل سینوویال لولایی
• اجزا: استخوان‌های تالوس، فیبولا و تیبیا
• رباط‌ها:
  • رباط داخلی (رباط دلتویید)
    • از مالئول داخلی تا استخوان‌های تارسال داخلی امتداد می‌یابد
    • تشکیل شده توسط رباط تیبیوتالار قدامی، رباط تیبیوکالکانئال، رباط تیبیوتالار خلفی و رباط تیبیوناویکولار
    • از اورشن بیش از حد مچ پا جلوگیری می‌کند
  • رباط لترال:
    • از مالئول لترال تا تالوس و کالکانئوس امتداد دارد
    • از رباط تالوفیبولار قدامی، رباط تالوفیبولار خلفی و رباط کالکانئوفیبولار تشکیل شده است
    • از اینورشن بیش از حد مچ پا جلوگیری می‌کند.
    • معمولاً در آسیبهای ورزشی (آسیب اینورشن) آسیب می‌بینند.
  • حرکات (تک محوری)
    • فلکشن (پلانتار فلکشن)
    • اکستنشن (دورسی فلکشن)

تصویر 5، رباط‌های قوزک و کف پا (منظر میانی و جانبی)

تصویر 6، بازه‌ی حرکتی مفاصل مچ پا و ساب‌تالار:

• مفصل مچ پا (تالوکرورال) از اتصال دیستال تیبیا و فیبولا با تالوس ایجاد می‌شود؛ یک مفصل تک‌محوری سینوویال لولایی است که در حرکات دورسی‌فلکشن و پلانتارفلکشن پا نقش دارد.
• مفصل ساب‌تالار (تالوکلکانئال) از اتصال تالوس با کالکانئوس تشکیل شده و در حرکت اینورژن و ایورژن پا نقش خود را ایفا می‌کند.
  

  ---

استخوان‌ها و مفاصل پا (foot):

• استخوان‌های متاتارسال:
  • پنج استخوان متاتارس وجود دارد که در قسمت انتهایی استخوان‌های تارسال قرار دارند
  • هر یک دارای یک پایه است که با استخوان‌های تارسال (مفاصل تارسوماتارسال)، یک سر که با فالانژهای پروگزیمال (مفاصل متاتارسوفالانژیال) مفصل می‌شود، و یک شفت در بین آن‌ها.
• فالانژها:
  • استخوان‌های کوچک انگشتان پا
  • هر انگشت پا دارای سه فالانژ است، به جز هالوکس (شست) که فقط دو فالانژ دارد.
• مفاصل MTP (مفاصل متاتارسوفالانژیال):
  • سه مفصل تارسوفالنژیال داخلی: بین 3 فالانژ پروگزیمال داخلی و 3 استخوانCuneiform (میخی)
  • دو مفصل تارسوفالنژیال لترال: بین فالانژهای  پروگزیمال جانبی و کوبوئید
• مفاصل بین فالانژیال:
  • چهار انگشت جانبی دارای مفاصل بین فالانژیال پروگزیمال و دیستال هستند
  • هالوکس (انگشت شست) فقط یک مفصل بین فالانژیال دارد.

تصویر 7، استخوان‌های کف پا (منظر پشتی و پلانتار)

تصویر 8، استخوان‌های کف پا (منظر داخلی و خارجی)

تصویر 9، خطوط مفصلی پا:

• خط مفصلی چوپارت (مفصل تارسال عرضی) از مفصال کالکانئوکوبوئید و تالوناویکولار تشکیل شده است.
• خط مفصل لیسفرانک محل اتصال بین استخوان‌های تارسال و متاتارسال است.
  

  ---

قوس‌های کف پا:

سه قوس که شامل دو قوس طولی و یک قوس عرضی  می‌باشد.

• عملکرد:
  • وزن بدن را توزیع می‌کنند
• اهمیت بالینی:
  • Pes cavus
  • Pes planus

تصویر 10، آپونوروز و قوس طولی داخلی پا:

• چپ: منظر پلانتار؛ راست: منظر میانی
• آپونوروز پلانتار یک فاسیای عمقی زخیم در کف پا است. این آپونوروز از کالکانئوم نشأت گرفته و به 5 باریکه تقسیم می‌شود که به سطح پلانتار فالانکس‌های پروگزیمال انگشتان پا اتصال می‌یابد. آپونوروز پلانتار اتصال به تعدادی از عضلات بینابینی پا را ممکن می‌سازد و با این کار از عروق پلانتار در برابر فشرده شدن محافظت می‌کند و باعث می‌شود قوس‌های طولی پا حفظ گردند.
• قوس طولی داخلی پا توسط استخوان‌های کالکانئوس، تالوس، 3 عدد ناویکولار، کونیفرم‌ها و 3 عدد متاتارس ایجاد شده و توسط عضلات فلکسور دیجیتروم لونگوس، فلکسور هالوسیس لونگوس، عضلات بینابینی پا و خمچنین عضلات فیبولاریس لونگوس و تیبیالیس قدامی و خلفی (اینجا نشان داده نشده‌اند)، حمایت می‌شود. قوس‌های پا به توزیع مناسب وزن بدن روی پا کمک کرده و شوک نیروی وارده هنگام دویدن یا قدم زدن را کاهش می‌دهند.
  

  ---

فاسیا و رتیناکولاری foot:

• فاسیای پلانتار (آپونوروز پلانتار):
  • یک نوار ضخیم از بافت همبند که از توبروزیته کالکانئوس تا قسمت پلانتار فالانژهای پروگزیمال انگشتان پا ادامه دارد
  • تثبیت قوسهای استخوانی پا
  • نقش مهمی در دینامیک و حرکت پا دارد
  • اهمیت بالینی: فاشئیت کف پا
• سه رتیناکولای اصلی در پا وجود دارد.

تصویر 11، رتیناکولوم اکستنسور قدامی پا

تصویر 12، تونل تارسال (کانال مالئولار) همراه با رتیناکولوم فلکسور پا:

• پای چپ (منظر داخلی)
• تونل تارسال از کالکانئوس و رتیناکولوم فلکسور (یم فاسیای ضخیم و مورب که از قوزک داخلی تا سطح داخلی کالکانئوس امتداد می‌یابد) تشکیل شده است. این تونل حاوی ساختارهای زیر است:
  • ورید و شریان تیبیال خلفی
  • عصب تیبیال
  • تاندون‌های فلکسورهای عمقی بخش تحتانی ساق پا: عضلات تیبیالیس خلفی، فلکسور دیجیتروم لونگوس و فلکسور هالوسیس لونگوس
• کیاسمای پلانتار محلی است که در آن تاندون عضله فلکسور دیجیتروم لونگوس در تقاطع با تاندون عضله فلکسور هالوسیس لونگوس قرار می‌گیرد.