طحال یک ارگان داخلصفاقی است که در لوب فوقانی چپ شکم قرار داشته و از مزودرم نشأت میگیرد. با توجه به این که طحال داخل قفسه دندهای قرار گرفته، اغلب قابل لمس نیست مگر در افراد بسیار لاغر یا در صورتی که به صورت پاتولوژیک بزرگ شده باشد (اسپلنومگالی). خونرسانی طحال توسط شریان اسپلنیک (شاخهای از تنه سلیاک) انجام شده و خون آن توسط ورید طحالی تخلیه میگردد، وریدی که با ورید مزانتریک فوقانی ترکیب شده و ورید پورت کبدی را میسازد. عروق لنفاوی به گرههای لنفی سلیاک تخلیه میشوند. طحال اعصاب سمپاتیک و پاراسمپاتیکش را به ترتیب از شبکه سلیاک و عصب واگ دریافت میکند. طحال از پالپ سفید و پالپ قرمز که توسط نواحی مارژینال از هم جدا شدهاند، تشکیل شده است. پالپ قرمز از سینوزوئیدهای پرخون و طنابهایی که گلبولهای قرمز و پلاکتهای غیرطبیعی را تصفیه میکند ساخته شده و پالپ سفید از غلاف لنفاتیک و فولیکولهای لنفاوی اطرافشریانی که مسئول تولید آنتیبادیها هستند بوجود آمده است. طحال یک ارگان دارای عروق زیاد است و به همین خاطر در معرض آسیب و پارگی ناشی از آسیبهای بلانت (غیرنافذ) به شکم است. بیمارانی که طحال ندارند باید علیه ارگانیسمهایی مانند استرپتوکوکوس پنومونیه، نایسریا مننژیتیدیس و هموفیلوس آنفلوانزا واکسینه شوند.
نگاه کلی
ویژگیها
موقعیت
عملکرد
خونرسانی و عصبدهی
عروق و اعصاب طحال | |||
| ساختار | مسیر | ویژگیهای مهم |
شریانها |
|
|
|
وریدها |
|
|
|
عروق لنفاوی |
|
|
|
اعصاب |
|
|
|
طحال فقط یک کپسول نازک دارد و به خوبی خونرسانی میشود (عروق خونی زیاد)، به همین خاطر بسیار آسیبپذیر و در معرض پارگی است (به خصوص در صورت وارد شدن تروما به LUQ یا دندههای تحتانی چپ). در نتیجه باید همیشه در آسیبهای غیرنافذ (بلانت) شکمی پارگی طحال را در نظر داشت.
تصویر، طحالی را نشان میدهد که از یک بیمار مبتلا به CML برداشته شده است. بیماری CML منجر به ایجاد اسپلنومگالی و در نهایت پارگی طحال به دو بخش گشته است.
Created by: Andreas Plamper, St. Franziskus-Hospital, Köln.
CT اسکن شکمی همراه با ماده حاجب: بجای طحال نرمال، مترکم و دارای حاشیههای مشخص، یک ماده هایپردنس (روشن) که به احتمال زیاد مربوط به خونریزی ناشی از شریان طحالی است، دیده میشود. به نظر میرسد هنوز مقداری بافت طحالی پاره شده واقع اطراف شریان طحالی وجود دارد.
Source: © IMPP
شاخههای نشأت گرفته از شریان پانکراتیکودئودنال (تنه سلیاک) و شریان پانکراتیکودئودنال تحتانی (شریان مزانتریک فوقانی) سر و گردن پانکراس را خونرسانی میکنند. این عروق خونرسانی دوازدهه را نیز بر عهده دارند. شریان پانکراسی پشتی و شریان پانکراسی بزرگ، دمِ پانکراس را خونرسانی میکنند. خود شریان طحالی نیز مسئول خونرسانی طحال میباشد.
© AMBOSS
وریدهای طحالی، مزانتریک فوقانی و مزانتریک تحتانی خون را از طحال و ارگانهای گوارشی (به غیر از بخش تحتانی رکتوم) دریافت کرده و به هم میپیوندند تا ورید پورت کبدی را بسازند. ورید پورت کبدی خونی را که پر از مواد غذایی اما کم اکسیژن است به کبد انتقال میدهد (با رنگ آبی نشان داده شده). خون بدنبال متابولیزه شدن در کبد از راه وریدهای کبدی به ورید اجوف تحتانی و نهایتاً سیستم گردش خون محیطی میرسد.
© AMBOSS
رباطها
رباطهای طحالی طحال را به ساختارهای همسایه متصل کرده و حاوی عروق مهم بوده و بخشی از اُمنتوم بزرگ هستند.
رباطهای طحالی | ||
| رباط معدی-طحالی | رباط طحالی-کلیوی |
ساختار پیوندی |
|
|
رباط پبوندی |
|
|
نکات |
|
|
حفره صفاقی، واقع بین صفاق احشایی و صفاق جداری، فضایی پر از مایع صفاقی است (این مایع لغزنده بوده و به همین خاطر اجازه میدهد ارگانهای داخلشکمی به آسانی حرکت کنند). ساک کوچک، پشت معده و اُمنتوم کوچک قرار دارد. این فضا، محل شایعی برای تجمع مایع آزاد است. باز کردن ساک کوچک هنگام جراحی باعث میشود بتوان به پانکراس دسترسی داشت و هنگام برداشتن معده نیز از این روش استفاده میشود.
© AMBOSS