جدول محتوا
آناتومی ران و زانو
خلاصه
اندام تحتانی از لگن، ران، زانو، حفره پوپلیتئال، ساق پا، مچ پا و foot تشکیل شده است. ران قسمتی از اندام تحتانی است که از لگن تا زانو امتداد دارد. زانو مفصلی است که ران و ساق را به هم متصل می‌کند. فضای خلفی زانو به عنوان حفره پوپلیتئال شناخته می‌شود. استخوان ران استخوان بلند ران است که به صورت نزدیک با استابولوم لگن، مفصل ران را تشکیل می‌دهد و در قسمت دیستال با کُندیل‌های تیبیا و کشکک مفصل زانو را تشکیل می‌دهد. ماهیچه‌های ران توسط سپتوم‌های بین عضلانی به بخش‌های قدامی، خلفی و داخلی (اداکتور) جدا می‌شوند که همگی توسط فاسیا لاتا محصور شده‌اند. محفظه قدامی، که توسط عصب فمورال عصب دهی می‌شود، حاوی عضلاتی است که در اکستنشن زانو و فلکشن ران نقش دارند. محفظه خلفی (همسترینگ)، که توسط قسمت تیبیال عصب سیاتیک عصب دهی می‌شود، شامل عضلاتی است که دراکستنشن لگن و فلکشن زانو نقش دارند. محفظه داخلی (اداکتور) که توسط عصب ابتراتور عصب دهی می‌شود، شامل عضلاتی است که در اداکشن لگن، فلکشن و چرخش به خارج نقش دارند. مثلث فمورال یک فضای بین عضلانی مثلثی در قسمت قدامی ران است که ساختارهای عصبی- عروقی اصلی (شریان فمورال، ورید فمورال، عصب فمورال) از آن عبور می‌کنند. نواحی آناتومیک قابل توجه اضافی در ران شامل کانال فمورال، حلقه فمورال و کانال اداکتور است. ران توسط شریان‌های فمورال و ابتراتور خونرسانی می‌شود و توسط ورید صافن بلند (سطحی) و ورید فمورال (عمیق) تخلیه می‌شود. مفصل زانو از مفاصل تیبیوفمورال و پاتلوفمورال تشکیل شده است. ساختارهای بافت نرم زانو شامل منیسک‌ها (سطحی و جانبی)، رباط‌های متقاطع (قدامی و خلفی)، رباط‌های جانبی (بینایی و جانبی) و بورس‌ها (بورسا پره پاتلا، بورس آنسرین) است. مفصل زانو امکان فلکشن و اکستنشن ساق و همچنین درجه خاصی از چرخش داخلی و چرخش خارجی را فراهم می‌کند. مفصل زانو توسط شاخه‌های عروق فمورال و پوپلیتئال خونرسانی می‌شود و توسط شاخه‌های ژنیکولی اعصاب فمورال، ابتراتور، تیبیال و پرونئال مشترک عصب دهی می‌شود. حفره پوپلیتئال ناحیه‌ای الماسی شکل در قسمت خلفی زانو است که شامل شریان و سیاهرگ پوپلیتئال و عصب تیبیال و پرونئال مشترک است.
استخوان فمور
نگاه کلی:
- استخوان ران بلندترین و قوی‌ترین استخوان بدن است.
- با موارد زیر مفصل می‌شود:
- استابولوم لگن برای تشکیل مفصل ران
- کندیل‌های تیبیا برای تشکیل مفصل زانو
لند مارک‌های مهم:
- سر:
- ساختار تقریباً کروی شکل که با استابولوم لگن مفصل می‌شود.
- دارای یک بریدگی به نام فووآ کاپیتیس است که رباط گرد لگن به آن متصل است.
- خونرسانی:
- شاخه‌ای از شریان اُبتراتور (از طریق رباط گرد استخوان ران حرکت می‌کند)
- حلقه شریانی اطراف گردن فمور: از شریان‌های مدیال و لترال فمورال سیرکومفلکس تشکیل می‌شود.
- اهمیت بالینی:
- استئونکروز سر استخوان ران
- شکستگی سر استخوان ران
- گردن:
- سر را به تنه استخوان ران متصل می‌کند.
- اهمیت بالینی: شکستگی گردن فمور
- تروکانتر بزرگ: در قسمت لترال محل اتصال بین گردن و شفت استخوان ران قرار دارد.
- تروکانتر کوچک: در قسمت خلفی- میانی محل اتصال بین گردن و شفت استخوان ران قرار دارد.
- تنه:
- Linea aspera: برآمدگی که در قسمت خلفی تنه استخوان ران دیده می‌شود.
- خط پکتینئال: مرز میانی لاینئا آسپرا که عضله پکتینئوس به آن متصل است.
- توبرکل اداکتور: برجستگی بالای کندیل داخلی فمورال که عضله ادکتور مگنوس به آن متصل است.
- انتهای دیستال:
- کندیل‌های داخلی و جانبی:
- سطح تحتانی با کندیل‌های تیبیا مفصل می‌شود و مفصل زانو را تشکیل می‌دهد.
- سطح قدامی با پاتلا (کشکک) مفصل می‌شود و مفصل پاتلوفمورال را تشکیل می‌دهد.
- حفره اینترکوندیلار: شیار بین کندیل‌هایی که لیگامان‌های متقاطع قدامی و خلفی (رباظ‌های صلیبی قدامی و خلفی) به آن متصل هستند.
- کندیل‌های داخلی و جانبی:
تصویر 1، استخوان فمور
عضلات ران
نگاه کلی:
فاسیای عمقی ران عضلات را به سه کمپارتمان جدا می‌کند:
- قدامی:
- عصب دهی اصلی: عصب فمورال
- عملکرد اصلی: اکستنشن زانو
- کمپارتمان خلفی:
- منشاء: توبروزیته ایسکیال
- عصب دهی اصلی: بخش تیبیال عصب سیاتیک
- عملکرد اصلی: اکستنشن هیپ و فلکشن زانو
- کمپارتمان مدیال:
- عصب دهی اصلی: عصب اُبتراتور
- عملکرد اصلی: اداکشن هیپ
تصویر 2: کمپارتمان‌های عضلانی ران
کمپارتمان قدامی ران | ||||||
عضله | مبداء | محل اتصال | عصب | عملکرد | تست عملکرد | |
سارتوریوس |
|
|
|
|
| |
چهارسر ران | واستوس لترالیس |
|
|
| ||
واستوس مدیالیس |
|
|
| |||
واستوس اینترمدیالیس |
|
|
| |||
رکتوس فموریس |
|
|
| |||
عضلات دیواره خلفی شکم | ایلیاکوس |
|
|
|
| |
سواس ماژور |
|
|
| |||
سواس مینور |
|
|
|
|
| |
تصویر 3، عضلات کمپارتمان قدامی زانو: تصویر چپ عضلات سارتوریوس و چهارسر ران را نشان می‌دهد. در صورتی که عضلات سارتریوس و رکتوس فموریس را برداریم می‌توانیم در تصویر راست عضله واستوس اینترمدیوس را ببینیم.
تصویر 4، تصویر شماتیک از عضلات قدام ران: مبداءها و محل‌های اتصال و همچنین حرکات عضلات قدامی ران نشان داده شده‌اند.
کمپارتمان خلفی ران
کمپارتمان خلفی ران (همسترینگ) | |||||
عضله | مبداء | محل اتصال | عصب | عملکرد | تست عملکرد |
سمی‌ممبرانوس |
|
|
|
|
|
سمی‌تندنیوس |
| ||||
دوسر ران |
|
|
| ||
تصویر 5، عضلات خلفی ران (عضلات همسترینگ):
- عضلات همسترینگ و پوپلیتئوس (منظر دورسال)
- چپ: نگاه کلی به عضلات خلفی ران
- راست: عضلات سمی‌تندینوس و دوسر ران برداشته شده‌اند.
تصویر 6، سیستم اسکلتی-عضلانی بخش پشتی ران (عضلات همسترینگ)
کمپارتمان داخلی ران
کمپارتمان داخلی ران (کمپارتمان ادداکتور) | |||||
عضله | مبداء | محل اتصال | عصب | عملکرد | تست عملکرد |
اُبتراتور خارجی |
|
|
|
|
|
گراسیلیس |
|
|
|
| |
پکتینئوس |
|
|
|
| |
ادداکتور مگنوس |
|
|
|
| |
ادداکتور لونگوس |
|
|
| ||
ادداکتور برویس |
|
|
| ||
ادداکتور مینیموس |
|
|
| ||
تصویر 7، عضلات اداکتور ران
تصویر 8، عملکرد عضلات اداکتور