منو
منو
جدول محتوا
انسداد مسیر ادراری
(اوروپاتیِ انسدادی)
خلاصه
انسداد مسیر ادراری (UTO) نوعی سد مکانیکی یا عملکردی در برابر مسیر جریان ادرار است که می‌تواند هر قسمتی از دستگاه ادراری را تحت تاثیر قرار دهد. انسداد ممکن است نسبی یا کامل، یک‌طرفه یا دوطرفه و فوقانی (فوق مثانه‌ای) یا تحتانی (تحت مثانه‌ای) باشد. اتیولوژیِ آن می‌تواند اینترالومینال (سنگ مسیر ادراری = اورولیتیازیس)، اینترامورال (تنگی، تومور اوروتلیال)، اکسترالومینال (فشار حارجی از یک تومور، آنوریسم یا رحم مجاور) یا عملکردی (مثانه نوروژنیک) باشد. ظهور UTO بستگی به مکان، میزان و مدت انسداد دارد و ممکن است حاد (درد پهلو، احتباس ادراری و …) یا مزمن باشد. بیماران با UTO مزمن معمولاً بدون علامت‌اند تا زمانی که در آن‌ها عوارض (مثلاً عفونت مسیر ادراری یا UTI، نارسایی کلیوی) به وجود آید یا به صورت تصادفی و به علتِ اورمی و/ یا شواهد سونوگرافیک هیدرونفروز تشخیص داده شوند. در صورت نیاز CT اسکن مسیر ادراری، پیلوگرافی داخل وریدی (IVP)، سیستوسکوپی و اسکن رادیونوکلئوتید کلیوی ممکن است که اطلاعات تشخیصی بیشتری را در اختیار قرار دهند. درمان وابسته به مکان و میزان انسداد و وجود عفونت است. انسداد کامل همراه با وجود عفونت یک اورژانس است و سریعاً! باید آنتی‌بیوتیک درمانی وریدی شروع گردد و نفروستومی (برای UTO فوقانی) یا سیستوستومیِ سوپراپوبیک (برای UTO تحتانی) گذاشته شود. درمان قطعی UTO به علتی آن بستگی دارد (مثلاً آلفا بلاکرها برای سنگ‌های کوچک، متسع کردن حالب برای تنگی‌های حالبی یا TURP برای BPH).
اتیولوژی
انسداد مسیر ادراری فوقانی (انسداد مسیر ادراری فوق مثانه‌ای)
- کلیوی
- نفرولیتیازیس (سنگ کلیوی)
- کنده شدن پاپیلای کلیوی💬
- کارسینوم اوروتلیال (بافت پوششیِ مسیر ادراری)
- انسداد پیوستگاه حالب – مثانه (UPJO)
- حالب
- اینترالومینال (داخل مجرایی)💬
- نفرولیتیازیس (سنگ کلیوی)
- لخته خونی💬
- اینترامورال (کل ضخامتِ دیواره)💬
- تنگیِ حالبی
- بسته شدنِ تصادفی در جراحی
- کارسینوم اوروتلیال
- اکسترالومینال💬
- بارداری
- نئوپلازی: سرویکال (گردن رحم)، تخمدانی، کولونی
- آنوریسم آئورت
- آنوریسم شریان ایلیاک
- توده‌های لوله‌ای-تخمدانی: اندومتریوز، پرولاپس، هماتوم
- توده‌های گوارشی: بیماری کرون، دیورتیکولیت
- فیبروز خلف صفاقی (بیماری اورموند)
- اینترالومینال (داخل مجرایی)💬
- مثانه
- کارسینوم اوروتلیال
- مثانه نوروژنیک💬
- دو نوع از مثانه نوروژنیک می‌تواند موجب BOO (و/ یا احتباس ادراری) گردد .
- پیش‌آبراه
- بزرگ شدن پروستات (هایپرپلازی خوشخیم پروستات (BPH) یا سرطان پروستات)
- دریچه‌های پیش‌آبراهی خلفی
- تنگی
- مکانیکی: پیچ خوردن یا گیرکردن کاتتر (سوند) دائمی
نکته: شایعترین علت UTO وابسته به سن فرد است: آنومالی مادرزادی (مثلاً دریچه خلفیِ پیشابراه) در کودکان، سنگ کلیه در افراد بالغ جوان، و بزرگی پروستات (BPH و سرطان پروستات) در افراد مسن!
مثانه در مردان
چپ: دید شکمی (ventral) از مثانه، پیش‌آبراه، پروستات و آلت تناسلی (مقطع کرونال)
راست: دید پشتی (dorsal) از مثانه، کیسه منی (seminal vesicles)، انتهای حالب و پروستات
مقطع کرونال از وزیکول سمینال و واز دفران در سمت راست نشان داده شده است.