جدول محتوا

آمبولی ریه

خلاصه

آمبولی ریوی (PE) انسداد یک یا چند شریان ریوی توسط توده‌های جامد، مایع یا گازی است. در بیشتر موارد، آمبولی ناشی از ترومبوزها یا لخته‌های خونی‌ای است که از سیستم وریدهای عمقی در پاها یا لگن (ترومبوز ورید عمقی) نشأت می‌گیرد و از طریق ورید اجوف تحتانی به ریه‌ها آمبولی می‌شود. ریسک‌فاکتورها عبارتند از عدم تحرک، اختلالات انعقاد پذیری زیاد (hypercoagulability) ارثی، بارداری و جراحی اخیر. تظاهرات بالینی متغیر است و بسته به میزان انسداد رگ، می‌تواند از حالت بدون علامت تا شوک انسدادی، متغیر باشد. علائم اغلب غیر اختصاصی هستند، از جمله درد قفسه سینه، سرفه، تنگی‌نفس و تاکی‌کاردی. تشخیص اولیه‌ی PE  بر اساس یافته‌های بالینی است و با تشخیص وجود آمبولی در CT-آنژیوگرافی ریوی (CTPA) تأیید می‌شود. آنالیز گازهای خون شریانی به طور معمول شواهدی از آلکالوز تنفسی با فشار نسبی اکسیژن پایین، فشار نسبی دی‌اکسید کربن پایین و افزایش PH را نشان می‌دهد. یکی دیگر از آزمایش‌های معمول، اندازه‌گیری سطح D-dimer است، که در صورت منفی بودن می‌تواند PE را رد کند. درمان ضد انعقادی با هپارین برای جلوگیری از ایجاد ترومبوآمبولی بیشتر و همچنین برای حل‌شدن تدریجی آمبولی و ترومبوز زمینه‌ای شروع می‌شود. در PE ماسیو یا بزرگ همراه با شوک انسدادی، لخته با عوامل ترومبولیتیک یا ترومبکتومی ازبین می‌رود.

اپیدمیولوژی

  • علت اصلی حدود 100,000 مرگ در سال در آمریکا
  • بروز با افزایش سن، بیشتر می‌­شود.
  • جنسیت: ♂> ♀

داده‌­های اپیدمیولوژی مربوط به کشور آمریکا است.

اتیولوژی

  • ترومبوز ورید عمقی (شایعترین علت)
    • ریسک فاکتورها: چاقی، کم‌­تحرکی یا عدم تحرک، بدخیمی، حاملگی، دهیدراتاسیون، انعقادپذیری بالا، مصرف قرص‌های ضدبارداری و DVT قبلی (ریسک‌­فاکتورهای شکل­‌گیری ترومبوز ورید عمقی را ببینید).
  • آمبولی چربی هنگام مداخله­‌های جراحی ماژور (مثلاً جایگرینی اندوپروتز یعنی بازسازی یک ارگان داخلی با یک وسیله­‌ی مصنوعی و اُستئوسنتز یا ترمیم استخوانی)
  • موارد دیگر: آمبولی هوا، آمبولی مایع آمنیوتیک، آمبولی بافتی، آمبولی سیمانی (معمولاً یک عارضه‌­ی جانبی نادر در فرایند ورتبروپلاستی)، آمبولی باکتریایی، آمبولی توموری

پاتوفیزیولوژی

مکانیسم: شکل‌­گیری ترومبوز یا لخته (بخش سه‌گانه ویرشو را ببینید) ← ترومبوز وریدی عمقی در پاها یا لگن ( شایعترین موقعیت ورید ایلیاک است) ← آمبولیزه شدن لخته به شریان­‌های پولمونز از طریق ورید اجوف تحتانی 💬 ← انسداد نسبی یا کامل شریان­‌های ریوی

  • پاسخ پاتوفیزیولوژیک ریه به انسداد شریانی
    • انفارکشن و التهاب ریه­‌ها و پلور
      • باعث به وجود آمدن درد سینه‌­ای و هموپتزی یا سرفه‌­ی خونی می‌شود
      • باعث اختلال سورفاکتانت می‌‌شود ← آتلکتازی ←  ↓PaO2
      • تنفس‌­های سریع را تحریک می­‌کند ← هایپرونتیلاسیون و تاکی‌­پنه ← آلکالوز تنفسی همراه با هایپرکاپنه (↓ PaCO2)
  • اختلال در تبادل گاز

انسداد مکانیکی عروق ← عدم تطابق تهویه‌­ای-جریانی (ventilation perfusion mismatch) 💬 ← هایپوکسمی شریانی (↓ PaO2  و افزایش گرادیان یا شیب A-a) 💬

  • درگیری قلبی

افزایش فشار شریان ریوی (PAP) به دلیل انسداد ← لود فشاری بیش از حد در بطن راست ← نارسایی پیش­رونده همراه با کاهش برون­‌ده قلبی ← هایپوتنشن یا افت فشار خون و تاکی­‌کاردی

پاتوفیزیولوژی آمبولی ریوی

آمبولی ریوی معمولاً از وریدهای عمقی ترومبوز ساق پا نشأت می­‌گیرد و از طریق ورید اجوف تحتانی، دهلیز راست، بطن راست و شریان های ریوی به سمت ریه‌ها حرکت می‌کند. آمبولی بسته به اندازه خود می‌تواند در هر نقطه از مسیرش به سمت ریه‌ها یا در داخل شریان های ریوی گیر کند. محل های متداول گیرکردن آمبولی عبارتند از: محل انشعاب شریان­‌های ریوی (ترومبوز زینی­‌شکل)، داخل شریان ریوی راست و/ یا چپ و در شاخه‌­های شریانی پولمونر لوبار، سگمنتال یا تحت­‌سگمنتی. میزان توانایی جبران همودینامیکی متناسب با اندازه رگ مسدود شده توسط آمبولی ریوی است.

لطفاً برای دسترسی کامل به تمام محتویات، اشتراک ویژه تهیه کنید.

error: محتوا محافظت‌شده می‌باشد