جدول محتوا

کم‌خونی

خلاصه

 آنمی یا کم خونی، بصورت کاهش گلبول‌های قرمز در گردش و/ یا کاهش هموگلوبین و هماتوکریت خود را نشان می‌دهد. علت اصلی رخداد آنمی یکی از موارد کاهش تولید RBCها، افزایش تخریب آن‌ها و/ یا خونریزی است. شایعترین علت آن، آنمی ناشی از فقرِ آهن می‌باشد. علائم آنمی غیراختصاصی بوده و عبارتند از خستگی، ضعف و بی حالی، رنگ پریدگی، تنگی‌نفس و تاکی کاردی. به محض این که آنمی تأیید شد، باید حجم گلبول قرمز (نرموسیت، میکروسیت، ماکروسیت، مگالوبلاستیک) نیز مشخص گردد. گاهاً شمارش رتیکولوسیت‌ها هم برای اطلاع از فعالیت مغز استخوان درخواست می‌شود. درمان، وابسته به فرم آنمی و علت زمینه‌ای است. بیماران با آنمی حاد و شدید، ممکن است به ترانسفیوژن خون  و پک سل محتاج باشند.

تعریف

تعریف کلی: کاهش در تعداد کل RBCهای موجود در گردش خون؛ مقادیر مرجع از مرکزی به مرکز دیگر متفاوت است.

  • معیارهای WHO برای آنمی:
    • مردان: Hb < 13 g/dl
    • زنان: Hb < 12 g/dl
  • مرکز ملی سرطان/ WHO
    • مردان: Hb< 14g/dL
    • زنان: Hb< 12g/dL
  • جامعه‌ی هماتولوژی آمریکا
    • مردان: Hb< 13.5
    • زنان: Hb< 12g/dL

طبقه بندی

می‌توانیم بر اساس روش‌های زیر، آنمی را به زیردسته‌های متعددی تقسیم کنیم:

  • مورفولوژی و سایزِ گلبول‌ها (دسته‌بندی‌ای که بیشترین استفاده را دارد)
  • زمان دوره: حاد در برابر مزمن
  • ارثی یا اکتسابی
  • اتیولوژی: اولیه (اختلال مغزاستخوان)، ثانویه
  • تکثیر و تقسیم RBCها: کاهش تولید (hypoproliferative) یا افزایش تخریب (hyperproliferative)
 آنمی ماکروسیتیکآنمی نرموسیتیکآنمی میکروسیتیک
MCV>100fl80 – 100fl<80fl
مکانیسم
  • بلوغ ناکافی هسته نسبت به سیتوپلاسم:
    • اختلال سنتز DNA
    • اختلال بازسازی DNA
  • خونسازی نامؤثر و/ یا کاهش حجم خون (خونریزی، همولیز)
  • تولید ناکافی هموگلوبین
تشخیص افتراقی
  • آنمی همولیتیک:
  • غیر همولیتیک:
    • خونریزی
    • آنمی آپلاستیک
    • مراحل ابتدایی آنمی بیماری‌های مزمن
    • مراحل اولیه کمبود آهن
    • بیماری مزمن کلیه

نکته مهم: هردو آنمی فقرآهن و بیماری مزمن، در مراحل اولیه نرموسیتیک بوده و در مراحل پیشرفته‌‌تر، میکروسیتیک می‌گردند.

نکته مهم: نارسایی مغزاستخوان (بدخیمی میلوپرولیفراتیو، سندرم میلودیس پلاستیک) می‌تواند با آنمی میکرو، نرمو و یا ماکروسیت خود را نشان دهد.

نکته: می‌توانیم علل آنمی‌های میکروسیتیک را با عبارت IRON LAST به خاطر بسپاریم: فقر آهن (IRON)، مسمومیت با سرب (Lead)، آنمی بیماری مزمن، آنمی سیدروبلاستیک (Sideroblastic) و تالاسمی (Thalassemia)

لطفاً برای دسترسی کامل به تمام محتویات، اشتراک ویژه تهیه کنید.

error: محتوا محافظت‌شده می‌باشد