صفحه اصلی > قلب و عروق > نقصهای قلبی مادرزادی سیانوزی
نقصهای قلبی سیانوزی (CHDs)، ناهنجاریهای مادرزادی هستند که معمولاً دیوارههای دهلیزی، یعنی دهلیز راست (RA) یا دهلیز چپ (LA)؛ دیوارههای بطنی، یعنی بطن راست (RV) یا بطن چپ (LV)؛ دریچههای قلبی و/ یا عروق بزرگ را درگیر میکنند. علل شایع عبارتند از نقصهای ژنتیکی (مثلاً سندرم دی-جرج)، مشکلات مربوط به مادر (مثلاً دیابت حاملگی) و جهشهای ژنی خودبهخودی.
نقصهای قلبی سیانوزی، از لحاظ پاتوفیزیولوژی، زمانی به وجود میآیند که شانتی راست به چپ داشته باشیم و این شانت منجر به ورود خون کم اکسیژن به جریان خون سیستمیک شود. هایپوکسمیِ حاصل از این شرایط از نظر بالینی خود را به شکل سیانوز نشان میدهد، سیانوزی که ممکن است به صورت یک پدیدهی حاد و تهدیدکنندهی حیات رخ دهد. علائم دیگر عبارتند از کمبود رشد کودک، سوفلهای قلبی تشخیصی و علائم مربوط به نارسایی قلبی. تشخیص از راه مشاهدهی نقص در اکوکاردیوگرافی، به قطعیت میرسد. یافتههای تشخیصی دیگر عبارتند از درصد اشباع اکسیژن پایین و یافتههای مشخصی در X-ری سینهای. نقصهای قلبی محتاج به درمان، از راه فرایندهای کاتترگذاری یا جراحی درمان میشوند. درمان دارویی حمایتی در بیماران دارای نارسایی قلبی (مثلاً دیورتیکها و داروهای اینوتروپیک) یا در صورتی که نتوان جراحی انجام داد (مثلاً تجویز پروستاگلاندین)، اندیکاسیون دارد. اکثر نقصهای قلبی سیانوزی، درصورتی که درمان مناسبی دریافت نکنند، در سال اول زندگی کشندگی بالایی دارند.
گردش خون جنینی (چپ) از طریق جفت به گردش خون مادر متصل میشود. ورید نافی خون غنی از اکسیژن را از جفت به جنین میرساند و شریانهای نافی خون را برای اکسیژن رسانی به جفت برمیگردانند. خون از طریق سوراخ بیضوی از دهلیز راست وارد دهلیز چپ میشود، و به این طریق گردش خون ریوی را دور میزند. خون کم اکسیژن که از طریق ورید اجوف فوقانی به دهلیز راست وارد میشود، گردش خون ریوی را از طریق مجرای شریانی که تنه ریوی را به آئورت متصل میکند ، دور میزند.
گردش خون نوزادی (راست) تحت تأثیر تهویه ریوی پس از تولد و قطع عروق ناف شکل می گیرد. این تغییرات با تغییر فشار در گردش خون سیستمیک همراهاند و منجر به باز شدن گردش خون ریوی، از بین رفتن عروق ناف و ساختارهای بای پس میشود.
آبی: خون کم اکسیژن؛ قرمز: خون پراکسیژن؛ صورتی: خون ترکیبی
© AMBOSS
نکته مهم: در تقریباً 50% نوزادان دارای CHD ها، یک معاینهی فیزیکی روتین هیچ گونه ناهنجاری را نشان نمیدهد. به همین خاطر معاینهی فیزیکی نرمال نمیتواند ردکنندهی CHD باشد.
بزرگی حباب مانند در بندهای انتهایی انگشتان دیده میشود و انحنای ناخن نیز به شدت افزایش یافته است.
Source: “CongenitalHeartCase-133” by Herbert L. Fred, MD and Hendrik A. van Dijk, openstax cnx, licensed under CC BY-SA 3.0.
نکات کلی در درمان
نکته: در CHDهای سیانوزی “5 T” داریم: Tetralogy of Fallot، Transposition of the great vessels، Tricuspid valve anomalies، Total anomalous pulmonary venous return و persistent Truncus arteriosus