جدول محتوا

نقص‌های قلبی مادرزادی سیانوزی

خلاصه

نقص‌­های قلبی سیانوزی (CHDs)، ناهنجاری­‌های مادرزادی هستند که معمولاً دیواره‌­های دهلیزی، یعنی دهلیز راست (RA) یا دهلیز چپ (LA)؛ دیواره­‌های بطنی، یعنی بطن راست (RV) یا بطن چپ (LV)؛ دریچه‌­های قلبی و/ یا عروق بزرگ را درگیر می­‌کنند. علل شایع عبارتند از نقص­‌های ژنتیکی (مثلاً سندرم دی‌-جرج)، مشکلات مربوط به مادر (مثلاً دیابت حاملگی) و جهش­‌های ژنی خودبه­‌خودی.

نقص‌­های قلبی سیانوزی، از لحاظ پاتوفیزیولوژی، زمانی به وجود می‌آیند که شانتی راست به چپ داشته باشیم و این شانت منجر به ورود خون کم اکسیژن به جریان خون سیستمیک شود. هایپوکسمیِ حاصل از این شرایط از نظر بالینی خود را به شکل سیانوز نشان می‌­دهد، سیانوزی که ممکن است به صورت یک پدیده‌­ی حاد و تهدیدکننده‌­ی حیات رخ دهد. علائم دیگر عبارتند از کمبود رشد کودک، سوفل‌های قلبی تشخیصی و علائم مربوط به نارسایی قلبی. تشخیص از راه مشاهده‌­ی نقص در اکوکاردیوگرافی، به قطعیت می­‌رسد. یافته‌­های تشخیصی دیگر عبارتند از درصد اشباع اکسیژن پایین و یافته­‌های مشخصی در X-ری سینه‌­ای. نقص‌­های قلبی محتاج به درمان، از راه فرایندهای کاتترگذاری یا جراحی درمان می­‌شوند. درمان دارویی حمایتی در بیماران دارای نارسایی قلبی (مثلاً دیورتیک‌­ها و داروهای اینوتروپیک) یا در صورتی که نتوان جراحی انجام داد (مثلاً تجویز پروستاگلاندین‌)، اندیکاسیون دارد. اکثر نقص‌­های قلبی سیانوزی، درصورتی که درمان مناسبی دریافت نکنند، در سال اول زندگی کشندگی بالایی دارند.

نگاهی کلی به نقص‌های قلبی مادرزادی سیانوزی

مراحل کلی پاتوفیزیولوژی
  • CHDs به دلیل وجود اختلال در فرایند نرمال شکل­‌گیری ساختار قلبی، به وجود می‌­آیند.
  • CHDs می‌­توانند منجر به شکل‌­گیری ارتباطاتی بین سمت راست و چپ قلب شوند (یعنی شانت به وجود می‌­آید).
  • در CHDهای سیانوزی: شانت راست-به-چپ (Right-to-left shunt) ← جریان خون از سمت راست به سمت چپ قلب ← خون کم اکسیژن وارد سیستم گردش خون سیستمیک می­‌شود ← سیانوز💬
گردش خون جنینی و نوزادی

گردش خون جنینی (چپ) از طریق جفت به گردش خون مادر متصل می‌شود. ورید نافی خون غنی از اکسیژن را از جفت به جنین می‌رساند و شریان‌های نافی خون را برای اکسیژن رسانی به جفت برمی‌گردانند. خون از طریق سوراخ بیضوی از دهلیز راست وارد دهلیز چپ می‌شود، و به این طریق گردش خون ریوی را دور می‌زند. خون کم اکسیژن که از طریق ورید اجوف فوقانی به دهلیز راست وارد می‌شود، گردش خون ریوی را از طریق مجرای شریانی که تنه ریوی را به آئورت متصل می‌کند ، دور می‌زند.

گردش خون نوزادی (راست) تحت تأثیر تهویه ریوی پس از تولد و قطع عروق ناف شکل می گیرد. این تغییرات با تغییر فشار در گردش خون سیستمیک همراه‌اند و منجر به باز شدن گردش خون ریوی، از بین رفتن عروق ناف و ساختارهای بای پس می‌شود.

آبی: خون کم اکسیژن؛ قرمز: خون پراکسیژن؛ صورتی: خون ترکیبی

© AMBOSS

ویژگی­‌های بالینی کلی

نکته مهم: در تقریباً 50% نوزادان دارای CHD ها، یک معاینه‌­ی فیزیکی روتین هیچ گونه ناهنجاری­ را نشان نمی­‌دهد. به همین خاطر معاینه‌­ی فیزیکی نرمال نمی‌­تواند ردکننده­‌ی CHD باشد.

کلابینگ انگشتان

بزرگی حباب مانند در بندهای انتهایی انگشتان دیده می‌شود و انحنای ناخن نیز به شدت افزایش یافته است.

Source: “CongenitalHeartCase-133” by Herbert L. Fred, MD and Hendrik A. van Dijk, openstax cnx, licensed under CC BY-SA 3.0.

نکات کلی در درمان

  • CHDهای وابسته به مجرای شریانی: گروهی از CHDها که باید در آن‌ها مجرای شریانی باز (PDA)، برای تأمین جریان خون ریوی یا سیستمیک، داشته باشیم تا بیمار بتواند تا هنگام عمل جراحی زنده بماند.
    • PDA تأمین­‌کننده­‌ی جریان خون سیستمیک در موارد زیر لازم است:
    • PDAی تأمین­‌کننده­‌ی جریان خون ریوی در موارد زیر لازم است:
    • درمان: تجویز پروستاگلاندین (PGE1)
      • مثال: آلپروستادیل (alprostadil)
      • مکانیسم عمل دارو: مانع از بسته‌­شدن مجرای شریانی شده، و با این کار منجر به ایجاد یک شانت خودخواسته برای ترکیب خون­ پراکسیژن با خون کم‌­اکسیژن می‌­شود.
    • در بیمارانی که با نارسایی قلبی دست و پنجه نرم می‌کنند💬
      • کاهش دادن حجم مایعات بدن و پایین آوردن مقاومت عروق ریوی با تجویز دیورتیک­‌ها یا مهارکننده‌­های ACE💬
      • بالابردن قدرت انقباضی قلب با تجویز داروهای اینوتروپیک (مثلاً دیگوکسین)
    • پروفیلاکسی آنتی­‌بیوتیکی برای اندوکاردیت عفونی هنگام اقدامات دندان­پزشکی
      • برای تمام بیمارانی که CHDهای اصلاح‌نشده دارند.
      • در عرض شش ماه اول بعد از جراحی
    • در اغلب موارد ترمیم طی عمل جراحی باید انجام گیرد.

نکته: در CHDهای سیانوزی “5 T” داریم: Tetralogy of Fallot، Transposition of the great vessels، Tricuspid valve anomalies، Total anomalous pulmonary venous return و persistent Truncus arteriosus

لطفاً برای دسترسی کامل به تمام محتویات، اشتراک ویژه تهیه کنید.

error: محتوا محافظت‌شده می‌باشد