الکتروکاردیوگرام (ECG)

خلاصه

الکتروکاردیوگرافی (ECG) یک وسیله‌ی تشخیصی مهم در بیماری‌های قلبی است. ECG از الکترودها برای اندازه‌گیری سیگنال‌های الکتریکی قلب استفاده کرده و این سیگنال‌ها را به صورت خطوط مشخصی ثبت می‌کند. این خطوط اجازه می‌دهند تمام معیارها و ویژگی‌های مهم قلب از جمله محور قلب، آهنگ ضریان و ریتم قلب و حتی میزان فعالیت الکتریکی قسمت‌های ویژه‌ی قلب (مثلاً با موج P، فاصله‌ی PR، کامپلکس QRS و قطعه‌ی ST) مورد ارزیابی قرارا گیرند. این مقاله نگاهی کلی به قسمت‌های اساسی یک نوار قلب دارد.

فرایند/ نحوه‌ی ثبت

کلیات

کلیات: یک نوارقلب 12-لیدی استاندارد، شش لید اندامی (I, II, III, aVL, aVF, aVR) و شش لید پیش‌سینه‌ای دارد (V₁-V₆).
- تفسیر لیدهای اندامی
  - I ← بطن چپ، دیواره‌ی جانبی
  - II ،III و aVF ← بطن چپ، دیواره‌ی تحتانی (لیدهای تحتانی نوارقلب)
  - aVL ← بطن چپ، قسمت بالایی دیواره‌ی جانبی
  - aVR← متقابل لیدهای جانبی چپ (II، aVL و V₆)
- تفسیر لیدهای پیش‌سینه‌ای
  - V₁ و V₂ ← هر دو بطن ، دیواره‌ی قدامی
  - V₃ و V₄ ← دیواره‌ی قدامی بطن چپ و قسمت‌هایی از دیواره‌ی بینبطنی
  - V₅ و V₆ ← دیواره‌ی جانبی بطن چپ و آپکس یا نوک قلب
- سرعت نوار (سرعت ثبت نوارقلب)
  - معمولاً سرعت 25mm/s استفاده می‌شود: 1mm =0,04 s
  - در بعضی از کشورها سرعت نوار 50mm/s استفاده می‌شود: 1mm =0.02 s
- ارتفاع (شدت ولتاژ): 1mm (عمودی) = 0,1mV

لیدهای ECG

ECG نرمال

نوار داراری ریتم نرمال

لیدهای ECG

لیدهای اندامی استاندارد بر اساس آینتهوون (دوقطبی)

لیدهای اندامی تفویت‌شده براساس گلدبرگر (تک قطبی)

لیدهای پیش‌سینه‌ای بر اساس ویلسون (تک قطبی)

ECG نرمال

یک ECG دارای 12- لید (سرعت نوار: 25mm/s)

– ریتم سینوسی با آهنگ ضربان قلب حدود 96 ضربان در دقیقه

–محور قلبی نرمال

– امواج P در مرز طول طبیعی قرار دارند (~0.10s) و ارتفاعشان نیز نرمال است (> 0,25mV)

– طول QRS در مرز طول طبیعی است (~100ms) و فاصله‌ی PR طبیعی می‌باشد (> 200ms)

– فاصله‌ی QT تقریباً 360ms است ( QTC نرمال= 440ms)

در نبود علائم بالینی، یک QTC نسبتاً زیاد معمولاً هیچ منبع پاتولوژِکی ندارد.

Source: “Ekg normal bionerd” by Bionerd, Wikimedia Commons, licensed under CC BY 3.0. / cropped image.

نوار داراری ریتم نرمال

ECG دارای 2 لید (سرعت نوار= 25mm/s)، شامل لیدهای II و V₂

– ریتم سینوسی با آهنگ ضربان قلب حدود 80 در دقیقه
– موج P و کامپلکس QRS نرمال
– قطعه‌ی ST و موج T نرمال
– فاصله‌ی RR: 0,7 ثانیه

– موج T منفی در V₂ با کامپلکس QRS منفی در این لید هم‌جهت است و به همین دلیل نرمال به حساب می‌آید.

Source: © IMPP

تذکر: اگر به سرعت نوار دقت نکنیم، احتمال رخداد تفسیر اشتباه در مورد آهنگ ضربان قلب یا طول مدت یک چرخه‌ی قلبی زیاد است!

هالتر مانیتورینگ

تعریف: یک ثبت نوارقلب سیار و مداوم که به مدت 24-48 ساعت توسط بیمار پوشیده می‌شود.
اندیکاسیون‌ها
- علائم روزانه یا چند روز یک‌بار:
  - سنکوپ (بیهوشی)
  - تپش قلب
- بیمارانی که نمی‌توانند وسیله‌های دیگر مورد استفاده برای ثبت ECG را به‌کار ببرند
- ارزیابی میزان مؤثر بودن داروی مصرفی تجویزشده برای کنترل آهنگ فیبریلاسیون دهلیزی (مثلاً ارزیابی اثرگذاری متوپرولول در این مورد)
- غربالگری برای یافتن کانون نابه‌جای بطنی در بیماران دارای ریسک-بالا (مثلاً در کاردیومیوپاتی یا سندرم کرونری حاد)
داده‌های شایع به‌دست آمده از هالتر مانیتورینگ
- متوسط، حداقل و حداکثر آهنگ ضربان قلب
- تعداد ضربان‌های زودرس
- تعداد دفعات رخداد آریتمی‌ها
- طولانی‌ترین فاصله‌ی RR و هر ایستی > از 3 ثانیه
- تغییرات قطعه‌ی ST
- بررسی نوار همزمان با ثبت گزارش علائم توسط بیماری
- به دست آوردن نمونه‌های ECG در بازه‌های زمانی منظم (مثلاً ساعتی)

یافته‌های نرمال در یک ECG (مثال شماتیک)

یافته‌های نرمال در یک ECG (مثال شماتیک) (پوشش)

یافته‌های نرمال در یک ECG (مثال شماتیک)

لید II یک ECG نرمال (سرعت نوار:25mm/s)

ریتم سینوسی با آهنگ ضربان قلب 75 در دقیقه. طول موج P حدود 100ms، فاصله‌ی PR حدود 160ms، کامپلکس QRS حدود 100ms، فاصله‌ی QT حدود 380 میلی‌ثانیه (QTc = 425 ms). مورفولوژی (شکل ظاهری) و ولتاژ موج P، کامپلکس QRS و موج T نرمال است.

معمولاً یک نوارقلب 10 ثانیه‌ای برای ارزیابی وجود ریتم سینوسی لازم است.

جدول محتوا

الکتروکاردیوگرام (ECG)

خلاصه

فرایند/ نحوه‌ی ثبت

لطفاً برای دسترسی کامل به تمام محتویات، اشتراک ویژه تهیه کنید.

نوار قلب (ECG)