هایپرپاراتیروئیدیسم (HPT)

هایپرپاراتیروئیدیسم (HPT) به دلیل فعالیت بیش از حد غدد پاراتیروئید، با میزان غیرطبیعی هورمون پاراتیروئید (PTH) در خون مشخص می‌شود. بر اساس علت زمینه‌ای به سه نوع تقسیم می‌شود: اولیه، ثانویه و ثالثیه. هایپرپاراتیروئیدیسم اولیه با افزایش سطح هورمون پاراتیروئید و کلسیم مشخص می‌شود و معمولاً به علت آدنوم پاراتیروئید (یا در موارد نادر با کارسینوم پاراتیروئید) ایجاد می‌شود. اگرچه اغلب بدون‌علامت است، علائمی مانند درد استخوان، زخم معده و/ یا سنگ کلیه ممکن است در موارد شدید ظاهر شود. هایپرپاراتیروئیدیسم ثانویه با سطح بالای هورمون پاراتیروئید و سطح کلسیم پایین مشخص می‌شود و ممکن است ناشی از نارسایی کلیه، کمبود ویتامین D یا سوءجذب باشد. هایپرپاراتیروئیدیسم ثانویه هایپرپاراتیروئیدیسم واکنشی نیز نامیده می‌شود؛ زیرا افزایش تولید هورمون، پاسخی فیزیولوژیکی به هایپوکلسمی است و به دلیل غیرطبیعی بودن غدد پاراتیروئید ایجاد نمی‌شود. در صورتی که هایپرپاراتیروئیدیسم ثانویه و افزایش سطح خون هورمون پاراتیروئید ادامه یابد، هایپرپاراتیروئیدیسم ثالثیه ممکن است ایجاد شود که در نتیجه آن سطح کلسیم به میزان بیشتر از سطح نرمال می‌رسد. هایپرپاراتیروئیدیسم با ارزیابی میزان کلسیم، فسفر و هورمون پاراتیروئید و در مورد هایپرپاراتیروئیدیسم ثانویه، ارزیابی بیماری زمینه‌ای (کراتینین در بیماری مزمن کلیه) تشخیص و طبقه‌بندی می‌شود. جراحی گزینه اصلی درمان برای بیماران علامت‌دار و بیماران بدون‌علامت است که معیارهای خاصی را دارند. بیمارانی که کاندید جراحی نیستند، با استفاده از مکمل‌های کلسیم یا در صورت وجود استئوپروز، با بیس‌فسفونات‌ها کنترل می‌شوند. در هایپرپاراتیروئیدیسم ثانویه، درمان بیماری زمینه‌ای مورد توجه است.