جدول محتوا

کارسینوم سلول کلیوی

خلاصه

کارسینوم سلول کلیوی (RCC)، که از اپیتلیوم توبولی کلیه نشأت می‌گیرد، شایع‌ترین علت بدخیمی کلیه در بزرگسالان است. در حالی که کسری از موارد RCC در ارتباط با اختلالات ارثی رخ می‌دهند، اما بیشتر موارد، اسپورادیک یا تک‌گیر هستند. ریسک فاکتورهای مهم شکل‌گیری RCC عبارتند از: استعمال دخانیات، بیماری‌های کیستی اکتسابی کلیه، نفرولیتیاز (سنگ کلیه) و استفاده مزمن از استامینوفن. از ویژگی‌های بالینی RCC می توان به هماچوری، درد پهلو، توده در پهلو، کم خونی و کاهش وزن اشاره کرد. همچنین ممکن است تظاهرات پارانئوپلاستیک مانند هایپرکلسمی و فشار خون بالا نیز وجود داشته باشند. مهمترین آزمایش اولیه، CT شکم همراه با ماده‌ی حاجب است. درمان انتخابی برداشتن جراحی است. RCC به طور مشهور در برابر داروهای شیمی‌درمانی کلاسیک مقاوم است. مراحل اولیه RCC با رشد تومور محدود به کلیه، پیش آگهی بسیار خوبی دارد.

اپیدمیولوژی

  • شیوع: شایعترین بدخیمی مربوط به پارانشیم کلیه (70% سرطان‌های کلیه در بالغین، کارسینوم سلول کلیوی هستند)💬
  • بروز
    • در سال 2020 حدوداً 73.750 مورد جدید در آمریکا ثبت شدند.💬
    • ♂> ♀ (∼ 2:1)
    • حداکثر بروز در سنین 55 تا 74 سال💬
    • میانگین سنی هنگام تشخیص: 64 سال
داده‌های اپیدمیولوژی مربوط به کشور آمریکا است.

اتیولوژی

نگاه کلی

  • اکثر سرطان‌های سلول کلیه (RCC ها) به صورت اسپورادیک (تک گیر رخ می‌دهند)
  • حدود 4% کارسینوم‌های سلول کلیوی با فاکتورهای ارثی همراهی دارند.
  • هر دو حالت، با تغییراتی در بازئ کوتاه کروموزوم 3 (3p) و تغییرات متعاقب در ژن VHL همراه هستند.

ریسک فاکتورهای RCC اسپورادیک💬

  • سبک زندگی
    • مصرف دخانیات
    • چاقی
  • شرایط همراه
  • عوامل خطرزای متعاقب
    • قرارگری در معرض مواد زر در محل کار:
      • کادُمیوم
      • آزبست
      • محصولات جانبی نفتی مانند تری‌کلرواتیلن
    • مصرف داروهای شیمی‌درمانی (مثلاً سیسپلاتین) در دوران کودکی💬
    • مصرف مزمن و مداوم داروهای ضد درد (استامینوفن و آسپرین)

کارسنوم سلول کلیوی ارثی

  • سندرم ون هیپل لینداو (VHL): تقریباً 40% بیماران دارای سندرم VHL دچار کارسینوم سلول کلیوی می‌شوند (معمولاً RCC سلول پاک)
  • توبروس اسکلروز
    • ∼ 5% بیماران مبتلا به توبروس اسکلروزیس دچار کارسینوم سلول کلیوی می‌شوند (معمولاً RCC سلول پاک)
    • RCC همراه با توبروس اسکلوزیس اغلب اوقات در زنان رخ می‌دهد.
  • سندرم Birt-Hogg-Dube
    • یک بیماری کروموزمال غالب ارثی که به دلیل جهش در ژن فولیکولین (FLCN) روی کروموزم 17 رخ می‌دهد.
    • با علائم زیر شناخته می‌شود:
      • زخم‌های پوستی: فیبروفولیکولُما، تومورهای هامارتومی خوش خیم فولیکول‌های مو
      • کیست‌های ریه💬
      • کارسینوم سلول کلیه (معمولاً RCC کروموفوبیک یا RCC اُنکوسیتیک)
    • سندرم لیومیوماتوزیس ارثی و سرطان کلیه (HLRCC)
      • یک بیماری اتوزومال غالب که به دلیل جهش در ژن فومارات دهیدروژناز واقع روی کروموزوم 1 رخ می‌دهد.💬
      • با لیومیوماهای جلدی و رحمی شناخته می‌شود.
      • 15 % این بیماران دچار RCC پاپیلاری تیپ 2 می‌شوند.
    • کارسینوم سلول کلیه پاپیلاری ارثی (HPRCC)
      • یک بیماری اتوزومال غالب با قابلیت انتقال‌پذیری زیاد به نسل آینده
      • در نتیجه‌ی جهش‌های فعال کننده در پروتو-اُنکوژن MET واقع روی بازوی بلند کروموزوم 7، رخ می‌دهد
      • معمولاً با RCC پاپیلاری تیپ 1 همراه است
    • کمبود سوکسینات دهیدروژناز: یک بیماری اتوزومال غالب که با پاراگانگلیوما، فئوکروموسیتوما و سرطان سلول کلیه همراهی دارد.

نکته مهم: کارسینوم‌های سلول کلیه ارثی، اتوزومال غالب‌اند و تمایل دارند بیماران را در سنین پایین‌تری نسبت به کارسینوم سلول کلیوی اسپورادیک، درگیر کنند.

لطفاً برای دسترسی کامل به تمام محتویات، اشتراک ویژه تهیه کنید.

error: محتوا محافظت‌شده می‌باشد