منو
منو
جدول محتوا
سرطانهای تیروئیدی
خلاصه
اکثر سرطانهای تیروئید، کارسینومای کاملاً تمایز یافته هستند. عوامل اصلی خطر، پرتوگیری غده و استعداد ژنتیکی بیمار است. سرطانهای تیروئید نیز به طور قابل توجهی در زنان چشمگیر است. کارسینوماهای تیروئیدی اغلب به صورت دارای تمایز بالا و پیشآگهی خوب (کارسینومای پاپیلاری یا فولیکولار) و کارسینوماهای دارای تمایز ضعیفتر و پیش آگهی بدتر (کارسینومای مدولار یا آناپلاستیک) دیده میشوند. این دو گروه از نظر روشهای درمانی، مسیرهای متاستاتیک و پیشآگهی به طور قابل توجهی متفاوت هستند. سرطان پاپیلاری تیروئید، رایج ترین نوع سرطان تیروئید است. تشخیص به موقع برای بهبود پیشآگهی بسیار مهم اما چالش برانگیز است؛ زیرا علائم اغلب در اواخر دوره بیماری ظاهر میشوند. تصویربرداری نقشی اساسی در تشخیص دارد: ندولهایی که در سونوگرافی هایپواکو بوده و در سینتیگرافی سرد ظاهر میشوند، باید شک به بدخیمی را ایجاد کنند. برای تعیین نوع سرطان تیروئید، آزمایشات لازم شامل اندازه گیری سطح هورمونها، مارکرهای توموری و/ یا نمونهبرداری از طریق آسپیراسیون با سوزن ریز (FNA) میباشد. بیشتر سرطانهای تیروئید با جراحی (همیتیروئیدکتومی یا تیروئیدکتومی کامل) درمان میشوند و به دنبال آن هورمون درمانی تیروئید برای جایگزینی تولید هورمون فیزیولوژیک و محدود کردن محرک رشد برای متاستازهای باقیمانده (پایین نگه داشتن TSH) انجام میشود. اقدامات درمانی بیشتر به نوع سرطان تیروئید درگیر بستگی دارد و شامل رادیو ید درمانی و احتمالاً شیمیدرمانی است.
اپیدمیولوژی
- جنسیت:
- کارسینومای تمایزیافته (پاپیلاری و فولیکولار): ♀ > ♂ (3:1)
- کارسینومای با تمایز ضعیف ( مدولاری و آناپلاستیک): ♀ ≈ ♂
- بروز: 5 بیمار جدید در طول هرسال در بین 100,000 نفر
اتیولوژی
- فاکتورهای ژنتیکی:
- کارسینومای مدولاری: با سندرم MEN2 (جهش در ژن RET) همراهی دارد؛ همچنین ممکن است بصورت خانوادگی ایجاد شود.
- کارسینوم پاپیلاری: با جهشهای ژن BRAF همراهی دارد.
- کارسینوم فولیکولار: با جهش RAS و PAX8-PPAR همراهی دارد.
- کارسینوم تمایز نیافته/ آناپلاستیک: با جهش TP53 همراهی دارد.
- رادیاسیون یونیزان (مخصوصاً در دوران کودکی): اغلب با کارسینوم پاپیلاری همراهی دارد.💬
نگاه کلی
| بافت منشأ | کارسینوم | تمایز | ویژگیها | توزیع | پیک بروز |
| تیروسیتها | کارسینوم پاپیلری تیروئید | تمایز بالا |
| حدود 80% موارد | 30-50 سالگی |
| کارسینوم فولیکولار تیروئید | متاستاز هماتوژن به:
| حدود 10% بیماران | 40-60 سالگی | ||
| کارسینوم آناپلاستیک تیروئید | تمایز پایین |
| 1-2 % موارد | بعد از 60 سالگی | |
| سلولهای پارافولیکولار (C-cell) | کارسینوم مدولاری تیروئید | کمتر از 10% موارد | 50-60 سالگی |