جدول محتوا

کم کاری هیپوفیز

خلاصه

هیپوپیتوتاریسم (کم‌کاری هیپوفیز) به تولید ناکافی یک یا چند هورمون هیپوفیز قدامی در نتیجه آسیب به غده هیپوفیز و/ یا هیپوتالاموس اشاره دارد. این هورمون‌ها شامل هورمون رشد (GH)، پرولاکتین، هورمون تحریک کننده تیروئید (TSH)، هورمون آدرنوکورتیکوتروپیک (ACTH)، هورمون محرک فولیکول (FSH) و هورمون لوتئین ساز (LH) هستند. در برخی موارد، ممکن است هورمون‌های هیپوفیز خلفی (به عنوان مثال ADH) نیز تحت تأثیر قرار بگیرند، که به عنوان پان هیپوپیتوتاریسم شناخته می‌شود. شایعترین علت کم‌کاری هیپوفیز، وارد شدن فشار روی غده هیپوفیز توسط ماکروآدنوم هیپوفیز غیرترشحی است. سایر علل شایع شامل نکروز هیپوفیز پس از زایمان (سندرم شیهان)، آسیب مغزی تروماتیک، هیپوفیزکتومی و/ یا رادیاسیون غده است. تظاهرات بالینی به طور قابل توجهی متفاوت است و به کمبود هورمون خاص، سن شروع بیماری وعلت زمینه‌ای بستگی دارد؛ کمبود هورمون رشد در دوران کودکی با تأخیر رشد همراه است، در حالی که کمبود پرولاکتین به عنوان شکست شیردهی در میان زنان خود را نشان می‌دهد. از طرف دیگر، کمبود سایر هورمون‌های هیپوفیز قدامی با ویژگی‌های بالینی هایپوگنادیسم هایپوگنادوتروپیک، کم‌کاری تیروئید ثانویه و یا نارسایی آدرنال ثانویه نمایان می‌شوند. آسیب شدید هیپوفیز همچنین می‌تواند منجر به ایجاد دیابت بی‌مزه در نتیجه کمبود هورمون آنتی‌دیورتیک (ADH) شود. تشخیص کم‌کاری هیپوفیز شامل اندازه گیری سطح هورمون‌های خاص (بسته به کمبود هورمون زمینه‌ای) و تصویربرداری جمجمه (به منظور شناسایی آسیب به غده هیپوفیز و یا هیپوتالاموس) است. درمان کم‌کاری هیپوفیز شامل درمان جایگزینی هورمون و درمان اختلال اساسی (به عنوان مثال، برداشتن ترانسفنوئیدال آدنوم‌های هیپوفیز) است.

اتیولوژی

  • توده‌های داخل/ اطراف سلا
    • ماکروآدنومهای غیرترشحی هیپوفیز (قطر ≥10 میلی‌متر) شایعترین علت کم کاری هیپوفیز در بزرگسالان است هستند (∼ در 40% موارد)
    • کمتر شایع: آنوریسم‌های شریان کاروتید داخلی، مننژیوما، کرانیوفارنژیوما، کیست‌های شیار راتکه
  • آپوپلکسی هیپوفیز
    • انفارکتوس غده هیپوفیزدر نتیجه ایسکمی و/ یا هموراژ
    • بیشتر در بیمارانی که از قبل آدنوم هیپوفیزی داشته‌اند، دیده می‌شود.
    • بیشتر قسمت قدامی هیپوفیز را درگیر می‌کند؛ زیرا خونرسانی قسمت قدامی از سیستم شریانی کم فشارتری برخوردار می‌باشد و در برابر ایسکمی و انفارکشن آسیب پذیرتر است.
    • سندرم شیهان (نکروز غده هیپوفیز به دنبال زایمان): معمولاً به دلیل خونریزی شدید پس از زایمان ایجاد می‌شود، اما ممکن است بدون وجود شواهد بالینی نشانگر خونریزی نیز این اتفاق رخ دهد.
      • در طول حاملگی، هایپرتروفی سلول‌های ترشح کننده پرولاکتین سبب افزایش اندازه هیپوفیز شده و آن را در برابر ایسکمی آسیب پذیر خواهدکرد.
      • از دست رفتن خون هنگام زایمان/ پس از زایمان ← هایپوولمی ← اسپاسم عروق هیپوفیزی ← ایسکمی غده‌ی هیپوفیز
    • آسیب تروماتیک مغزی (مخصوصاً اطراف قاعده جمجمه)
    • علل ایاتروژنیک (برداشت هیپوفیز، پرتوگیری یا رادیاسیون هیپوفیز)
    • ارتشاح هیپوفیز و/ یا هیپوتالاموس
    • سندرم سلای خالی
    • کمبود مادرزادی هورمون‌های هیپوتالاموسی

لطفاً برای دسترسی کامل به تمام محتویات، اشتراک ویژه تهیه کنید.

error: محتوا محافظت‌شده می‌باشد