جدول محتوا
پریکاردیت
خلاصه
پریکاردیت، التهاب پریکارد است که می‌تواند حاد یا مزمن باشد. پریکاردیت حاد معمولاً به دلیل عفونت ویروسی ایجاد می‌شود؛ با این حال، تعدادی از شرایط دیگر نیز می‌توانند باعث ایجاد پاسخ التهابی در پریکارد شوند. التهاب حاد به طور معمول با تب، درد پلوریتیک قفسه سینه و فریکشن راب در سمع خود را نشان می‌دهد. تشخیص بر اساس یافته‌های بالینی گذاشته می‌شود، اگرچه برآمدگی قطعه‌ی ST به صورت منتشر در لیدهای ECG و یافته‌های تصویربرداری می‌توانند مهر تأییدی بر تشخیص باشند. پریکاردیت حاد معمولاً خود محدودشونده است، روزها تا هفته‌ها طول می کشد و بنابراین درمان به صورت درمان علامتی است. اگر پریکاردیت بیش از سه ماه طول بکشد، آن را پریکاردیت مزمن توصیف می‌کنند. پریکاردیت مزمن ممکن است فشارنده یا فشارنده همراه با افیوژن باشد. پریکاردیت فشارنده با ضخیم شدن و سفتی پریکارد مشخص می‌شود. علائم و نشانه‌ها در بیماران معمولاً عبارتند از خستگی، اتساع ورید ژوگولار، ادم محیطی و یک ضربه‌ی پریکاردی در سمع، که در اثر توقف ناگهانی پر شدن دیاستولیک بطنی ایجاد می‌شود. پریکاردیت فشارنده همراه با افیوژن با پریکارد ضخیم همراه با افیوژن مشخص می‌شود و این می‌تواند منجر به ایجاد تامپوناد قلبی شود. چنین حالتی ممکن است با علائمی شبیه پریکاردیت فشارنده، علائم افیوژن پریکارد یا تامپوناد قلبی بروز کند. در پریکاردیت فشارنده و پریکاردیت فشارنده همراه با افیوژن هردو، از تصویربرداری برای تأیید تشخیص استفاده می‌شود. مدیریت شامل درمان نارسایی قلبی (به عنوان مثال، مصرف دیورتیک‌ها) و پریکاردکتومی است.
تعریف
- پریکاردیت حاد: التهاب پریکارد که یا به صورت یک فرایند جداگانه رخ می‌دهد یا با میوکاردیت همراهی دارد (میوپریکاردیت)
- پری‌میوکاردیت: در این شرایط درگیری اصلی در میوکارد است و درگیری پریکارد بعد از آن اتفاق می‌افتد💬
- پریکاردیت فشارنده‌ی گذرا: پریکاردیت فشارنده‌ای که < 3 ماه طول می‌کشد💬
- Cپریکاردیت مزمن: التهاب پریکارد > 3 ماه ادامه دارد💬
- پریکاردیت فشارنده با اختلال عملکرد قلبی به دلیل یک پریکارد ضخیم، سفت و فیبروزی که در نتیجه‌ی پریکاردیت حاد به وجود می‌آید، رخ می‌دهد.
- پریکاردیت فشارنده همراه با افیوژن: علاوه بر ضخیم شدن پریکارد، افیوژن پریکارد هم رخ می‌دهد، که می‌تواند منجر به شکل‌گیری تامپوناد شود.
التهاب لایه‌های پریکاردی قلب که معمولاً با افیوژن پریکارد همراه است.
© AMBOSS
اتیولوژی
- ایدیوپاتیک یا بدون علت شناخته‌شده
- عفونی
- اکثر مواقع ویروسی (مثلاً ویروس کوکساکی B)
- باکتریایی (مثلاً استافیلوکوکی، استرپتوکوکی یا مایکوباکتریوم توبرکلوزیس)💬
- قارچی
- توکسوپلاسموز
- انفارکشن میوکارد
- پریکاردیت فیبروزی پسا عفونتی: در عرض 1-3 روز به صورت یک واکنش بلافاصله
- سندرم درسلر: هفته‌ها تا ماه‌ها بعد از انفارکشن میوکاردی حاد
- پس از عمل جراحی (سندرم پس از پریکاردیوتومی): ترومای نافذ یا غیرنافذ به پریکارد
- اورمی (مثلاً به دلیل نارسایی کلیوی حاد یا مزمن)
- پرتوگیری (مثلاً در CT سینه)
- نئوپلاسم (مثلاً لنفوم هوچکین)
- بیماری‌های خودایمنی بافت همبند (مثلاً آرتریت روماتوئید، لوپوس و اسکلرودرمی)
نمونه‌ی ماکروسکوپی بافت قلبی داخل پریکارد
پریکارد با اگزوداهای فیبری و خط مانند که دارای رشته‌های فیبرین و لکوسیت‌ها هستند، پوشیده شده است. این گسترش‌های انگشت‌مانند اگزودایی، در نتیجه‌ی اصطکاک ناشی از حرکات انقباضی طبیعی قلب، به وجود آمده‌اند.
Source: © IMPP
نمونه‌ی ماکروسکوپی قلب که پریکارد را نیز نشان می‌دهد
پریکارد توسط یک اگزودای فیبری از رشته‌های انگشت‌مانند، سفید متمایل به خاکستری و طویل به وجود آمده است، پوشیده شده. پریکاردیت فیبروزی به صورت یک بیماری همزمان در 10% افراد دارای اورمی رخ می‌دهد.
Source: © IMPP
ویژگی‌های بالینی
پریکاردیت حاد
- درد سینه
- درد سینه‌ی پلورتیک
- درد حاد، تیز و پشت‌جناغی که به دلیل التهاب پلور جداری رخ می‌دهد.
- این درد معمولاً با سرفه‌کردن، بلعیدن یا نفس عمیق تشدید می‌شود.
- علل دیگر درد سینه‌ای پلورتیک عبارتند از آمبولی ریه، انفارکشن میوکارد و پنوموتوراکس
- هنگام نشستن و خم‌شدن رو به جلو، درد کمتر می‌شود
- می‌تواند به گردن و شانه‌ها انتشار داشته باشد (مخصوصاً سمت چپ)
- درد سینه‌ی پلورتیک
- فریکشن راب پریکاردی: صدای بلند ناشی از اصطکاک بین دو لایه‌ی پریکارد که هنگام سمع قلب شنیده می‌شود.
- نشانه‌ی وجود اصطکاک بین بافت پریکارد جداری و پریکارد احشایی است.
- در ناحیه‌ی کناری یا مرز جانبی چپ استرنوم، هنگام بازدم و در شرایطی که بیمار نشسته و به جلو خم شده است، بهتر شنیده می‌شود.
- هنگام سیستول دهلیزی و بطنی و همچنین در اوایل دیاستول رخ می‌دهد.
- در 85% بیماران دارای پریکاردیت حاد، قابل شنیدن است.
- افیوژن پلور
- کاهش صداهای قلبی
- نشانه Ewart
- تب پایین و گهگاهی، تاکی‌پنه، تنگی‌نفس و سرفه‌ی بدون خلط💬
پریکاردیت مزمن
پریکاردیت فشارنده
- علائم لود بیش‌از حد مایعات (مثلاً پس زدگی خون در وریدهای بدن)
- استاع ورید ژوگولار، ↑ فشار ورید ژوگولار
- نشانه‌ی Kussmal💬
- احتقان ورید کبدی: بزرگی کبدی، اتساع دردناک کپسول کبد، رفلاکس هپاتوژوگولار
- ادم یا خیز محیطی، آسیت همراه با نارحتی شکمی
- علائم مربوط به برونده قلبی کاهش‌یافته (یعنی مشکلات مربوط به خونرسانی کمتر ارگان‌ها)
- خستگی، تنگی‌نفس فعالیتی
- تاکی‌کاردی
- ضربه‌ی پریکاردی: توقف ناگهانی پرشدگی بطنی در اوایل دیاستول، که در مرز چپ جناغ بهتر شنیده می‌شود.
- پالسوس پارادوکسوس: ↓ فشارخون حداقل به اندازه‌ی 10mmHg هنگام دم عمیق
پریکاردیت فشارنده همراه با افیوژن
پریکاردیت فشارنده همراه با افیوژن، با علائم پریکاردیت فشارنده‌ی مزمن، افیوژن پریکارد یا ترکیبی ار این دو شناخته می‌شود.